دکتر سلامت

بیماری آنفولانزای طیور یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های واگیردار تنفسی ویروسی در میان طیور است. این بیماری به سرعت در جمعیت‌های پرندگان گسترش پیدا می‌کند زیرا عامل ایجاد کننده آن، یک ویروس متعلق به خانواده اورتومیکسوویروس‌ها (Orthomyxoviridae) می‌باشد. تمامی انواع این ویروس در طیور به تیپ A ویروس آنفلوانزا تعلق دارند. در واقع، ویروس آنفلوانزای طیور به دلیل قدرت سرایت و انتشار بالا، یکی از مهم‌ترین تهدیدهای بهداشتی و اقتصادی در صنعت پرورش طیور محسوب می‌شود.

پیشگیری و کنترل آنفلوآنزای طیور

شیوع اخیر آنفلوآنزای طیور در نوع جدید آن، این بیماری خطرناک مشترک بین انسان و طیور را به عنوان یک مخاطره جدی برای جمعیت انسانی و واحدهای مرغداری در کشور مطرح کرده است. با این حال، رعایت نکات بهداشتی می تواند خطر ابتلا به این بیماری را به حداقل برساند.آنفلوآنزای مرغی که سال ها در ایران حضور داشته، به عنوان یکی از خطرناک ترین بیماری های مشترک بین انسان و طیور شناخته می شود و به افراد زیادی سرایت کرده است. علاوه بر اقدامات پیشگیرانه و مقابله ای که مرغداران و دامپزشکان انجام می دهند، مردم نیز باید با راهکارهای مقابله و پیشگیری از این بیماری آشنا شوند تا احتمال ابتلای جمعیت انسانی به حداقل برسد.بر اساس اظهارات رئیس سازمان دامپزشکی، در حال حاضر هیچ نگرانی در زمینه کنترل و پیشگیری از گسترش آنفلوآنزای مرغی وجود ندارد، زیرا اقدامات قرنطینه، معدوم سازی و پایش مناطق آلوده توسط دامپزشکان با جدیت در حال انجام است. بنابراین، مردم می توانند بدون نگرانی نسبت به خرید و مصرف مرغ و تخم مرغ روزانه خود اقدام کنند.

آنفولانزای طیور

اما مهمترین نکته ای که می توان به آن اشاره کرد این است که پس از خرید گوشت مرغ و تخم مرغ چگونه از مبتلا بودن یا نبودن آن اطمینان حاصل کنیم و حتی اگر احتمال بیمار بودن آن را به صفر درصد نزدیک می دانستیم چه کاری می توانیم انجام دهیم و چگونه آن را تهیه و مصرف کنیم که خطر یا ریسک انتقال این بیماری به خودمان را نیز اینکه از بین ببریم یا به حداقل ممکن برسانیم؟

رئیس سازمان دامپزشکی معتقد است که گرچه این سازمان و ناظران آن به هیچ وجه اجازه ورود گوشت مرغ یا تخم مرغ را به بازار مصرف نمی دهد اما مردم در چنین شرایطی می توانند با استفاده از دستکش یا ابزاری دیگر بدون ارتباط مستقیم دست با مرغ یا تخم مرغ مورد نظر آن را در فرآیند کامل پخت آماده مصرف کنند و به عنوان مثال اگر گوشت مرغ به گونه ای پخته شود که دیگر رنگ صورتی آن در هیچ نقطه ای از قطعه گوشت مورد نظر قابل روئیت نباشد یا اینکه تخم مرغ خود را به صورت کامل بپزند به گونه ای که دیگر به اصطلاح عسلی نباشد و زرده آن نیز کاملا به حالت جامد درآمده باشد، دیگر نگرانی بابت این بیماری وجود ندارد و می توانند با آسودگی خاطر پروتئین روزانه خود را مصرف کنند. البته به گفته این مقام مسئول یکی از عوامل شیوع این بیماری در بین جمعیت انسانی که به ویژه در نقاط روستایی مشاهده می شود رعایت نکردن مسائل و نکات بهداشتی است چرا که یکی از عوامل انتقال این بیماری از یک مرغداری به واحد پرورشی دیگر جابجایی طیور از نقطه ای به نقطه ی دیگر و حتی جا به جایی فضولات حیوانی آن ها توسط ماشین های حمل و نقل طیور است که البته این سازمان بازرسی، نظارت و شستشوی همه ماشین های حمل و نقل را در دستور کار قرار داده و در همه کشور اجرایی می شود. اما بسیاری از کودکان روستایی با بازی کردن با مرغ های بیمار و حتی تلف شده می توانند به این بیماری مبتلا شوند و خطر ابتلا به بیماری برای مردمی که مرغ یا تخم مرغ خود را از مراکز معتبر خریداری نمی کنند و سراغ دستفروشان محلی می روند نیز وجود دارد. دست نزدن به پرنده بیمار، شنا نکردن در آب ها و تالاب هایی که محل حضور پرندگان وحشی و مهاجر است، نگه داشتن پرنده در حصار و دور از محل زندگی، داشتن ماسک یا پوشاندن دهان و بینی به هنگام تمیز کردن قفس پرندگان، اجازه ندادن به کودکان برای بازی با پرندگان بومی و زینتی به ویژه در فصل آنفلوآنزا، اجازه ندان به افراد سالمند، کودکان و زنان باردار برای تمیز کردن قفس پرندگان و... نیز می تواند از دیگر مواردی باشد که رعایت کردن آن ها برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری آنفلوآنزای جدید امسال ضروری است.

آنفولانزای طیور

همچنین در چنین ایامی که فصل سرد بوده و احتمال شیوع آنفلوآنزاست نباید به شکار پرندگان مهاجر یا آزاد پرواز رفت، از سوی دیگر باید در مناطق آلوده رفتن به بازارهای پرندگان را ممنوع کرد و برای تغذیه پرندگان از ریختن غذا و دانه کنار پنجره و مکان هایی که احتمال ورود آن ها به خانه وجود دارد باید جلوگیری کرد. در واقع دامپزشکان و پزشکان معتقدند که در مناطق آلوده باید از هر گونه تماس با پرندگان اجتناب شود و در صورت اجبار لازم است که از دستکش، ماسک، کلاه، چکمه و لباس کار استفاده شود، بنابراین می توان به جرأت گفت که شکار، خریداری و مصرف پرندگان مهاجر می تواند سبب بیماری و انتقال آنفلوآنزای پرندگان شود و از سوی دیگر حمل و نقل و خرید و فروش پرندگان در صورت آلودگی و وجود بیماری در آن ها می تواند یکی از عوامل انتشار آن بین مردم و جمعیت انسانی باشد. بنابراین باید مردم به نکاتی مانند تماس مستقیم با پرندگان آلوده و بیمار یا مدفوع، ترشحات پرندگان و وسائل آن ها، کشتن و پر کندن طیور و ماکیان آلوده و بیمار، تنفس هوای آلوده و بیمار و شکار یا خریداری پرندگان شکار شده توجه کنند، چرا که هر یک از این عوامل به تنهایی می تواند باعث انتقال آن به انسان شود. هرچند آنفلوآنزای فوق حادی که گزارش شده در چهار واحد پرورش مرغ تخم گذار بوده و مرغ های گوشتی هنوز مبتلا نشده اند و تخم مرغ های آلوده و مرغ های تخم گذار مادر بیمار نیز همه گی معدوم شده اند و به گفته رئیس سازمان دامپزشکی منطقه آلوده در ملارد و مرز پایتخت با استان البرز در قرنطینه و نظارت و ارزیابی شدید قرار دارد اما رعایت این نکات برایر مردم به عنوان مصرف کننده یا برخوردکننده با چنین مسائلی می تواند ضریب ابتلاء به این بیماری مشترک بین انسان و طیور را کاهش دهد.