دکتر سلامت

اختلال بلع، به طور کلی به هرگونه مشکل یا اختلال در فرآیند بلع و انتقال مواد غذایی جامد یا مایع از دهان تا معده اطلاق می‌گردد. این اختلال می‌تواند شامل دشواری در جویدن، حرکت دادن غذا در دهان، یا انتقال آن از دهان به حلق و مری باشد. در واقع، اختلال بلع به هرگونه اختلال در هماهنگی عضلات درگیر در مراحل مختلف بلع اطلاق می‌شود که منجر به مشکل در خوردن مواد غذایی جامد و آشامیدن مایعات می‌گردد.

دلایل و درمان های اشکال در بلع

در شرایط عادی، افراد به ندرت با مشکل خفگی هنگام غذا خوردن مواجه می‌شوند. گاهی اوقات، مواد غذایی به ویژه غذاهای جامد ممکن است برای چند ثانیه در مری گیر کنند، اما معمولاً این مشکل خود به خود یا با کمک مایعات برطرف می‌شود. عمل بلع یک فرآیند بسیار پیچیده است که نیازمند عملکرد صحیح مغز و همکاری چندین عصب و عضله می‌باشد. این فرآیند از دهان آغاز شده و تا معده ادامه پیدا می‌کند. بلع معمولاً در سه مرحله انجام می‌شود.در مرحله اول، غذا یا مایع با استفاده از زبان و کام (حفره دهان) در دهان قرار می‌گیرد. این تنها مرحله‌ای است که ما قادر به کنترل آن هستیم. مرحله دوم بلع زمانی شروع می‌شود که مغز تصمیم به فرو بردن ماده غذایی می‌گیرد. در این زمان، یک سری ریفلاکس‌های پیچیده آغاز شده و مواد غذایی از حفره دهان به داخل گلو (حلق) منتقل می‌شوند. همزمان دو اتفاق دیگر نیز رخ می‌دهد: دریچه عضلانی در پایین حلق باز شده تا اجازه ورود مواد غذایی به مری را بدهد و عضلات دیگر راه هوایی (نای) را مسدود کرده تا مانع ورود مواد غذایی به راه هوایی شوند. مدت زمان مرحله دوم بلع کمتر از نیم ثانیه طول خواهد کشید.مرحله سوم بلع با ورود غذا به مری آغاز شده که طول آن حدود 23 سانتی‌متر است؛ مری یک لوله عضلانی بوده که انقباضات هماهنگ را ایجاد کرده و باعث انتقال مواد غذایی خواهد شد. با انقباض مری، دریچه عضلانی در انتهای آن باز شده و اجازه انتقال مواد غذایی به داخل معده فراهم خواهد شد. مدت زمان لازم برای تکمیل مرحله سوم بلع بین شش تا هشت ثانیه متغیر است.

طیف گسترده ای از بیماری ها می تواند باعث بروز مشکلات بلع شود، ازجمله:

اختلالات مغزی مانند آنچه براثر بیماری پارکینسون ، ام اس و...به وجود می آید. اختلال عضلانی حلق به دلیل سکته مغزی و ... . از دست دادن انعطاف پذیری عضلات اسفنکتر باریک شدن مری به دلیل اسید ریفلاکس یا تومور

اختلال در بلع غذا

چگونه بفهمیم که مشکل بلع داریم؟

به گزارش نیوزویک تحت شرایط عادی، افراد به ندرت هنگام غذا خوردن دچارخفگی می شوند. گاهی اوقات، مواد غذایی به ویژه مواد غذایی جامد برای چند ثانیه به مری می چسبد، اما خود به خود یا با کمک مایعات به پایین منتقل می شود.

تعدادی از علایم نیاز به ارزیابی دارد ازجمله:

احساس خفگی مکرر هنگام خوردن *درنگ در عبور غذا برای بیش از چند ثانیه *احساس درد هنگام بلع *ذات الریه مکرر که نشان دهنده ورود احتمالی مواد غذایی به ریه است *هنگامی که مواد غذایی برای بیش از 15 ثانیه درمری گیر می کند و خودبه خود با مایعات عبورنمی کند .برخی از افراد از داشتن مشکل بلع بی اطلاع هستند زیرا آن ها ناخودآگاه برای جبران این مشکل غذاهایی را که آسان فرو برده می شود ، انتخاب می کنند و یا این که آهسته غذا می خورند. بااین حال، توجه نکردن به مشکلات بلع خطر خفگی یا گیرکردن تکه بزرگ غذای جامد در مری را افزایش می دهد.

چگونه مشکلات بلع را تشخیص دهیم :

اگر شما فکر می کنیدمشکل بلع دارید، برای تعیین علت مشکل بلع به پزشک مراجعه کنید.

مانومتری:

این آزمون در واقع اندازه گیری زمان و قدرت انقباضات مری و آرامش دریچه عضلانی است. امپدانس و آزمایش سطح pH:

این آزمون تعیین می کند که آیا ریفلاکس باعث مشکل در بلع شده است یا نه.

مشکلات بلع چگونه درمان می شود؟

درمان به نوع مشکل بستگی دارد. گاهی اوقات، یک مشکل بدون درمان برطرف می شود. در مواردی، مشکلات بلع را می توان به راحتی مدیریت کرد. مشکلات بلع پیچیده ممکن است نیازبه درمان توسط یک متخصص یا چندین متخصص داشته باشد. اگر مشکل جویدن یا بلع دارید ، با رعایت چند نکته می توانید خوردن و نوشیدن را آسان تر کنید: نشستن صاف در زاویه 90 درجه*خم کردن سر کمی به جلو*حفظ کردن حالت نشسته یا ایستاده به مدت 15 تا 20 دقیقه بعد از خوردن غذا محیط ناهار خوردن:

مواردی را که باعث حواس پرتی در مکان غذا خوردن می شود، به حداقل برسانید. هنگام خوردن و نوشیدن تمرکز کنید.با وجود غذا دردهان صحبت نکنید.آهسته غذا بخورید.مواد غذایی را به قطعات کوچک تقسیم کنید.در هر یک لقمه بیش ازیک قاشق چای خوری مواد غذایی دردهان قرار ندهید بلع:ممکن است نیاز باشد با هر لقمه دو یا سه بار عمل بلع را انجام دهید. در صورت گیرکردن مواد غذایی یا مایع در گلو، به آرامی سرفه یا گلو را صاف کنید

کنترل بزاق دهان:

مصرف مایعات را افزایش دهید. در فواصل معین ، تکه های ریز یخ یا لیموناد که باعث افزایش تولید بزاق می شود ، مصرف کنید.

سازگاری غذایی:

میزان مصرف غذاهایی را که سخت جویده وفرو برده می شود، محدود کنید. غذا را به شکل پوره شده استفاده کنید. درصورتی که مایع رقیق باعث سرفه می شود، آ ن راکمی غلیظ کنید.

مصرف دارو:

با مشورت پزشک قرص را له و در فرنی ، ماست و... مخلوط و مصرف کنید.