دکتر سلامت

دغدغه اصلی و مهم بیماران در مرتبط با جراحی، درد و رنج پس از انجام عمل جراحی است. در این راستا، در سال های اخیر، دستگاهی به نام پمپ درد در مراکز درمانی و بیمارستان ها معرفی و استفاده شده است. این دستگاه با هدف تسکین و مدیریت درد بیماران پس از انجام اعمال جراحی مختلف طراحی و تولید گردیده است. این ابزار پیشرفته، به بیماران امکان کنترل و مدیریت میزان دریافت داروهای ضد درد را در دوره بهبودی پس از جراحی فراهم می‌آورد.

با پمپ درد و کاربرد آن در جراحی ها آشنا شوید

یکی از روش های نوین برای کاهش درد پس از عمل جراحی، استفاده از پمپ درد است. این روش به دلیل محدودیت های استفاده از قرص های مسکن در کاهش درد پس از جراحی، مورد توجه قرار گرفته است. پمپ های درد با تزریق مداوم دارو، شرایطی را ایجاد می کنند تا بیمار در طول زمان لازم بی درد باشد. این دستگاه ها بیشتر برای بیماران پس از اعمال جراحی به کار می روند. در ادامه این بخش از نمناک، با کارایی پمپ کنترل درد بیشتر آشنا خواهید شد.

پمپ کنترل درد چیست؟

پمپ درد یک دستگاه کامپیوتری است و هنگامی که درد به شما فشار می آورد، یک دارو را وارد بدن تان می کند. در بیشتر موارد پمپ درد داروهای مسکن اپیوئید مانند مورفین, فنتانیل و هیدرومورفون را به بدن شما می دهد. این پمپ به یک لوله نازک و ارتجاعی چسبیده است که داخل رگ قرار می گیرد و دارو از طریق همین لوله وارد بدن می شود.

روش دیگری هم برای استفاده از پمپ درد وجود دارد در این روش یک کاتتر درد داخل فضای اپیدورال قرار می گیرد و به دستگاه یا پمپ درد وصل می شود. به این ترتیب داروهای ضد درد با تزریق اپیدورال وارد بدن می شوند. البته این روش شرایط و داروهای خاص خود را دارد و دقت متفاوتی را نسبت به روش های عادی بی حسی می طلبد.

چرا از پمپ کنترل درد استفاده می شود؟

در گذشته برای کنترل درد در بیماران اغلب از داروهای خوراکی یا تزریقی استفاده می شد اما تعیین دوز داروی مورد نیاز برای هر بیمار مشکل بود و بیمار زمانی که اثر بخشی دارو تمام می شد تا تزریق یا مصرف دارو دچار درد می شد و درد بیمار در فواصل زمانی بین مصرف این داروها ادامه پیدا می کرد و به خوبی کنترل نمی شد. پمپ های درد با تزریق مداوم دارو سبب می شود بیمار در طول زمان لازم بی درد باشد.

انواع پمپ درد

پمپ درد دو نوع کلی دارد که شامل:

پمپ درد الکترونیکی:

این نوع پمپ درد که معمولا در مراکز درمانی بیمارستان ها استفاده می شود و از یک پمپ و یک کیسه نگه دارنده دارو تشکیل شده است و در زمان های لازم مقدار تعیین شده ای از دارو را به بیمار تزریق می کند و امکان کنترل دقیق دارو را فراهم می کند.

پمپ درد مکانیکی:

این نوع پمپ درد یک بار مصرف هستند. درجات پمپ های مکانیکی از قبل تعیین شده هستند و ما فقط قابلیت انتخاب یکی از آن ها را داریم. پزشک با توجه به میزان درد و شدت بیماری تنظیمات را انتخاب می کند و دارو از طریق پمپ به صورت مداوم برای مدت زمان لازم مثلا 24 ساعت یا بیشتر به داخل رگ بیمار تزریق می شود.

تنظیمات پمپ های الکترونیکی دقیق تر است و وجه مشترک بین این دو پمپ محفظه های آن ها است که با داروهای مخدر، آرام بخش، مسکن و ... یا ترکیبی از این داروها پر می شوند و مقدار تزریق دارو در هر دوی آن ها قابل تنظیم است.

زمان وصل نمودن پمپ به بدن

پمپ درد را ممکن است بعد از بیهوش شدن بیمار و قبل از شروع جراحی به بدن وصل کنند و یا در پایان عمل قبل از به هوش آمدن بیمار پمپ وصل و تزریق شروع شود. در هر دو روش موقعی که بیمار از حالت بیهوشی خارج می شود دردی نخواهد داشت یا دردش بسیار اندک خواهد بود.

کنترل عملکرد پمپ درد توسط درمانگر

درمانگر شما روی این پمپ ها کنترل دارد و آن را برای اعمال داروهای مسکن طبق تجویز پزشک تنظیم می کند. این پمپ برای استفاده کاملاً امنیت دارد زیرا شما از طریق فشار دادن دکمه هنگام احساس درد، دارو را وارد بدن می کنید اما اگر زمان مناسب استفاده از دارو نباشد، این پمپ دارو را به شما نمی دهد.

به خاطر داشته باشید که هیچ کس نباید به غیر از خودتان دکمه اعمال دارو را فشار دهد. هنگامی که پمپ خالی باشد، حتماً آلارم می دهد که شما بدانید خالی است و دارویی ندارد.

چه کسی باید از پمپ درد استفاده کند؟

پزشک ممکن است برای بعد از جراحی در بیمارستان به شما پمپ درد بدهد. این پمپ ها همچنین برای افرادی که با انواع مختلف درد ها از جمله سرطان و مشکلات مزمن مواجه هستند، تجویز می شوند. اگر درد شدید باشد و فرد از پمپ هم استفاده کند اما اثربخشی خاصی نداشته باشد، حتماً باید تیم بیمارستان را در جریان بگذارند.

چند وقت یکبار از پمپ درد استفاده می شود؟

شما می توانید هر زمان که احساس درد داشتید، از پمپ درد استفاده کنید. اگر خواب آلوده بودید، نباید این دکمه را فشار دهید. هدف پمپ درد، نگه داشتن درد در سطحی است که بتوانید آن را کنترل کنید.

فواید پمپ درد چیست؟

افرادی که از پمپ درد استفاده می کنند، اغلب داروی مسکن کمتری مصرف می کنند و خستگی کمتری به آن ها غلبه می شود.

افرادی که کمتر خسته شوند خطر لخته شدن خون بعد از جراحی در آن ها کاهش پیدا می کند.

افرادی که اضطراب کمتری را تجربه کنند، می توانند به آرامش کافی برسند و راحت تر به دوران قبل از عمل جراحی بر گردند.

در نتیجه کنترل بهتری روی خودشان خواهند داشت.

هزینه پمپ درد

بستگی به انتخاب بیمار دارد که برای تسکین درد از پمپ استفاده کند و یا از مسکن ها استفاده نماید. در استفاده از پمپ درد، بیمار هیچ دردی را احساس نمی کند اما در مسکن های معمولی پس از اینکه تاثیر دارو ازبین برود دوز بعدی تجویز می شود. استفاده از پمپ درد هزینه بر است پس انتخاب با خود بیمار است.

آیا می توان بعد از عمل سزارین از پمپ درد استفاده کرد؟

بعد از عمل سزارین می توان از پمپ درد استفاده نمود اما پمپ هایی که بعد از سزارین استفاده می شود به لحاظ دارو متفاوت از سایر جراحی هاست. در این پمپ ها از مسکن های بی ضرر که داخل شیر ترشح نشود، با کم ترین دوز استفاده می شود، بنابراین این پمپ هیچ عوارضی ندارد و دارو را به شکل کنترل شده وارد بدن بیمار می کند.

عوارض جانبی داروهای اپیوئیدی چیست؟

اینکه پمپ درد عوارضی دارد یا نه، بستگی به این دارد که چه دارویی در آن استفاده می شود. پزشک می تواند از داروهای بدون عارضه استفاده کند، اما اگر از داروهای مسکن قوی و مخدر استفاده شود، عوارضی برای بیمار ایجاد خواهد شد که این ربطی به دستگاه ندارد و مربوط به نوع و دوز داروهاست.

چند نوع دارو در پمپ درد استفاده می شود که عبارتند از داروهای ضدالتهاب غیرکورتونی، مسکن های مخدر، داروی ضدتهوع است. مسکن های مخدر و ضدالتهاب های غیرکورتونی، انواع و اقسام گوناگونی دارند که دایره انتخاب پزشک بسیار گسترده است.

عوارض جانبی رایج داروهای اپیوئیدی

بعضی از عوارض جانبی رایج داروهای اپیوئیدی برای درد، شامل موارد زیر است:

• به هم ریختگی معده
• استفراغ
• حالت تهوع
• خواب آلودگی
• خارش
• خشکی دهان
• ناتوانی در دفع مدفوع یا یبوست
• کند شدن تنفس

عوارض جانبی دیگر شامل سفت شدن عضلات و حساسیت به درد است. پس؛ از قبل در مورد عوارض جانبی که نگرانش هستید، از پزشک سوال کنید. او می تواند در صورت نیاز دوز دارو را برای شما تغییر دهد تا علائم کمتری را تجربه کنید.

از چه راه های دیگری می توان از درد خلاص شد؟

خوشبختانه کلینیک های پزشکی خدمات مختلفی را ارائه می دهند تا شما بتوانید درد خود را کنترل کنید و زودتر بهبود پیدا کنید. تیم خدمات پزشکی به شما کمک می کند تا به طور طبیعی آرام شوید و التیام پیدا کنید. فقط کافی است که از آن ها بخواهید گزینه های درمانی مختلف را در اختیار شما قرار دهند.