دکتر سلامت

گرما زدگی یکی از چالش های جدی و فراگیر در روزهای گرم سال است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند. این پدیده می تواند پیامدهای جدی و گاه حتی مرگبار برای سلامت انسان داشته باشد. در این راستا، آموزش نحوه مقابله مناسب و موثر با گرما زدگی می تواند نقش بسزایی در پیشگیری و کاهش عوارض آن ایفا کند. در ادامه، به شما راهکارهای مفید و کاربردی برای مواجهه با این چالش گرمایی را ارائه خواهیم داد.

ضعف عمومی در فصل تابستان - مشکل رایج در روزهای گرم

با آغاز فصل تابستان، امواج گرما به اوج خود می رسد و این گرما باعث خستگی و کم حالی می شود. عرق فراوان در طول تابستان، انرژی ذخیره شده ما را تخلیه می کند و موجب احساس تنبلی می گردد. گرما همچنین باعث کاهش اشتها می شود و معمولاً در این فصل افراد بیمار و بی قرار می شوند. کارکنان محیط های دارای سیستم تهویه هوا بیشتر از این مشکل رنج می برند، زیرا هنگام خروج از محیط خنک به گرمای شدید بیرون برخورد می کنند. این تغییرات شدید در درجه حرارت بدن، خستگی بیشتری را به همراه دارد و افراد هنگام رسیدن به خانه، خسته تر و کسل تر می شوند. با توجه به تغییر فصل، در این مقاله به بررسی علل و راهکارهای مرتبط با رفع ضعف عمومی در تابستان پرداخته ایم.

علل بی حالی و ضعف در تابستان

خشکی منجر به کاهش انرژی می شود:

آب تنها تشنگی را بر طرف نمی کند، بلکه برای حفظ سطح انرژی شما بسیار اهمیت دارد و نقش مهمی در حفظ سلامتی بدن ایفا می کند. وقتی بدن کمبود آب دارید، برخی از فرآیندهای متابولیکی ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند، که منجر به خستگی و سردرد می شود.

آب نقش بزرگی در سیستم گوارشی دارد:

به سیستم گوارشی به عنوان سیستم لوله کشی داخلی خود توجه کنید. هنگامی که سیستم لوله کشی مسدود می شود، احساس تورم و تنبلی می کنید. آب مانند روغنکاری برای اندام های داخلی است که به حرکت سموم از بدن با تخلیه سموم از طریق مجرای GI و مجرای ادرار کمک می کند.

داشتن رژیم غذایی غنی از میوه ها و سبزیجات، بهترین راه برای دفع طبیعی است. این نوع غذاها، آنتی اکسیدان های طبیعی دارند که به سموم آزاد متصل می شوند و آن ها را خنثی می کنند. نوشیدن مقدار زیادی آب به شما کمک می کند که رادیکال های آزاد را دفع کنید.

خشکی بدن عملکرد شناختی را کاهش داده و باعث سردرد می شود:

هنگامی که دچار سردرد و یا میگرن می شوید انرژی زیادی ندارید. کلید پیش گیری از سردرد، نوشیدن آب قبل از احساس تشنگی است. بدن شما معمولا زمانی که احساس نیاز به نوشیدن آب می کنید ناتوان می شود. بهتر است هر ساعت 8 تا 10 جرعه آب بنوشید تا مطمئن شوید که در ماه های گرم تابستان به اندازه کافی آب می نوشید.

نوشیدن آب به کاهش وزن کمک می کند:

پنهان کردن اضافه وزن در ماه زمستان که همه مجبورند پوشیده باشند آسان است اما در تابستان، تنها چند پوند اضافی می تواند شما را خسته کند. مطالعه 2010 که در خصوص چاقی به چاپ رسید،نشان داد نوشیدن نیم لیتر آب حدود 30 دقیقه قبل از خوردن غذا باعث می شود احساس سیری کنید.

متابولیسم کاهش پیدا می کند :

بسیاری از افراد نمی دانند تغییر در فصول تاثیر زیادی بر متابولیسم و در نتیجه سطح انرژی دارد و این همیشه یک شوک به افراد وارد می کند. اما در طی این دوره گرما متابولیسم ما در واقع کندتر از زمانی که هوا سرد است، عمل می کند. وقتی احساس سرما می کنیم باید متابولیسم را ادامه دهیم تا دمای بدن افزایش یابد. نقطه مقابل در مورد گرما رخ می دهد چون درجه حرارت ما به اندازه کافی بالا است بنابراین، متابولیسم کاهش خواهد یافت که باعث می شود فرد احساس خواب آلودگی و تنبلی کند.

چرا در تابستان بیشتر عرق می کنیم ؟

تعریق بدن 2 وجه دارد

نوع اول: دفع سموم و مواد زائد از بدن

این نوع تعریق برای بدن مفید است و در آن مواد زاید از بدن خارج شده و فرد احساس سبک شدن و نشاط بیشتری می کند.

نوع دوم: دفع و خروج مواد مفید از بدن

این نوع تعریق مضر شناخته می شود و فرد پس از تعریق احساس ضعف و سستی در بدن می کند.

علت عرق کردن عبارت است از :

•  عرق کردن به دلیل عوامل خارجی مثل انجام حرکت ها و تمرین های ورزشی
•  عرق کردن به دلیل قرار گرفتن در معرض هوای گرم، تابش نور خورشید یا حرارت آتش
•  تعرق شدید به دلیل بیماری
•  عرق کردن زیاد به دلیل انباشته کردن مواد غذایی در بدن خود و پرخوری
•  عرق کردن به دلیل پوشش نامناسب

توصیه های افزایش انرژی

علاوه بر نوشیدن آب بیشتر، در اینجا چند نکته دیگر برای پر انرژی بودن در طول تابستان وجود دارد.

در طول روز وعده های غذایی کمتری بخورید:

غذا خوردن داخل بشقاب های کوچک تر به طور مرتب در طول روز برای سطح انرژی شما عالی است. هر دو ساعت غذا خودن به این معنی است که شما همیشه در سیستم خود غذا دارید تا انرژی شما را تامین کند ، به علاوه سیستم گوارشی شما بخش های بزرگ غذا را می شکند. اگر بعد از غذا به طور مداوم احساس تنبلی دارید، ممکن است زیاد غذا بخورید و به سیستم گوارشی خود آسیب بزنید.

پاکسازی طبیعی بدن را امتحان کنید:

هیچ راه بهتری برای تجدید انرژی نسبت به دفع سموم و تنظیم مجدد سیستم بدن وجود ندارد. حتی یک پاک سازی سه روزه نیز باید به بازیابی سطوح انرژی کمک کند. هر روز صبح با یک لیوان پر از آب شروع کنید.

صبح ها قهوه ننوشید:

ممکن است حذف کافئین از برنامه رژیم غذایی صبحها پس از بیدار شدن سازنده به نظر نرسد. اما با توجه به مطالعه 2013، نوشیدن قهوه در صبح قبل از هر چیزی سطح انرژی را کاهش می دهد. بهترین راه برای تامین انرژی صبحگاهی این است که بدانید چه بخورید. سعی کنید یک لیوان آب خالص بنوشید.

لباس خنک بپوشید

برای اینکه در تابستان کمتر احساس گرما نمایید، از لباس های سبک، نخی و آزادتر استفاده کنید. بهتر است در این فصل لباس نخی رنگ روشن که نور خورشید را کمتر به خود جذب می کند و باعث تعریق کمتر شما می شود استفاده نمایید.

بیشتر استراحت کنید

بهتر است در این فصل میزان استراحت مان را نسبت به فصل های دیگر کمی افزایش دهید زیرا کار و فعالیت بدنی بیش از حد سبب تعریق در این فصل و کاهش انرژی فرد می شود. در این فصل از پرداخت به ورزش های سنگین و فشرده که حرارت بدن را افزایش می دهد پرهیز کرده و متناسب با شرایط بدن از ورزش های سبک و مناسب استفاده کنید.

از سردرد ناشی از گرمازدگی پیشگیری کنید

درمانگران طب سنتی پیشنهاد می کنند که با مصرف میوه های سرد مانند هندوانه، زردآلو، آلبالو، شفتالو و توت شامی از سردردهای ناشی از روزهای گرم و آفتابی پیشگیری کنید. هر روز در وعده میان ناهار و شام از این میوه ها به صورت خنک استفاده کنید.

تهویه هوای محل زندگی ضروریست

در فصل تابستان تهویه هوای محل زندگی، اتاق، محیط کار به وسیله کولر یا دیگر دستگاه های سرد کننده و مرطوب کننده هوا لازم است.

در یک دفتر یادداشت عادات غذایی خود را ثبت کنید:

رژیم غذایی شما ممکن است دلیل کسلی شما در تابستان باشد. یک لیست از غذاهایی که می خورید و نحوه خوردن آن ها تهیه کنید. همچنین زمان غذا خوردن و وقتی احساس بی حالی دارید را یادداشت کنید. برخی افراد ممکن است احساس بهتری داشته باشند هر فرد به طور متفاوت غذا را پردازش می کند.

روزانه ویتامین ب مصرف کنید:

ویتامین های ب در تولید انرژی دخیل هستند. می توانید با مصرف مولتی ویتامین که برای کارکرد صحیح بدن لازم هستند، مقدار مصرف روزانه خود را دریافت کنید.

بدن را ماساژ دهید:

ماساژ بدن هفته ای یک بار در تابستان می تواند مفید باشد ماساژ بدن به تنظیم گردش خون و رفع استرس و همچنین غلبه بر تنبلی کمک می کند. ماهیچه ها را آسوده می کند و ضعف ناشی از گرمای بیش از حد را از بین می برد. ماساژ بدن به دلایل مختلف برای افراد بسیار مفید است.

سبزیجات مصرف کنید:

همانطور که می دانید، سبزیجات سبز حاوی مقدار زیادی مواد مغذی ضروری هستند که برای متابولیسم بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. سیستم بدن برای هضم غذای غنی از پروتئین مانند مرغ، تخم مرغ و گوشت زمان بیشتری نسبت به هضم سبزیجات و میوه ها صرف می کند. به این دلیل که بدن می تواند مواد معدنی و ویتامین را با نرخ بالاتری از پروتئین بشکند. بنابراین برای بدست آوردن انرژی در طول تابستان مقدار زیادی سبزیجات در رژیم غذایی خود بگنجانید.

غذای مناسب بخورید :

اگرچه غذاهایی که به راحتی در دسترس هستند مانند همبرگر، ساندویچ، و پیتزا گرسنگی شما را رفع می کنند اما آن ها هیچ چیز به جز افزایش کالری برای شما ندارد. در طول تابستان، شما معمولا کسل هستید و مصرف این غذاها باعث افزایش وزن می شود و خستگی شما را افزایش می دهد. تا حد ممکن از مصرف این غذاها اجتناب کنید. هم چنین برای رفع تشنگی، آب میوه و آب را به جای نوشیدنی های گازدار یا ... بنوشید.

با مصرف این غذاها تولید صفرا در بدن را تنظیم کنید

در فصل تابستان میزان تولید صفرا در بدن بیشتر می شود، متخصصان طب سنتی توصیه می کنند افراد از مواد غذایی و خوراکی هایی مانند شربت ریواس، شربت تمرهندی، شربت انار و سکنجبین و یا میوه های ترش و شیرین مثل آلو، آلبالو و گیلاس که موجب تنظیم صفرا در بدن می شوند، استفاده کنند و در فصل های گرم سال عمل فصد را انجام ندهند.

هیچ کدام از وعده های غذایی را حذف نکنید:

همان طور که گرمای بیش از حد باعث می شود گلوکز اصلی بدن را از دست دهید، اشتهای خود را هم از دست می دهید. هم چنین خستگی زیاد باعث می شود که وعده های غذایی را حذف کنید. با از دست رفتن گلوکز انرژی خود را نیز کاهش می دهید. بدن شما به غذایی نیاز دارد که این خلا را برآورده کرده و به شما کمک کند تا انرژی از دست رفته را برگردانید. کم تر و بطور مکرر غذا بخورید که کلید سلامت شما در طول تابستان است.

از آب عدس ، برنج و... استفاده کنید :

اگر در تابستان با علائمی مانند کاهش اشتها، تپش قلب، ضعف و سستی بدن روبه رو هستید، در وعده های غذایی خود مواد خوراکی مانند برنج، سماق، گشنیز خشک، عدس یا عناب را بگنجانید و هر یک از این مواد را یک ساعت درون آب بخیسانند و پس از صاف کردن یک لیوان از آن را میل کنید.

داروهای گیاهی موضعی استفاده کنید:

برای کنترل تعریق بدن و پیشگیری از بی حالی و سستی در فصل های گرم سال از داروهای گیاهی موضعی مانند روغن گل سرخ که حاوی مازوی نرم باشد، استفاده نمایید. برای کنترل میزان تعریق بدن استفاده موضعی از روغن مورد که با سفیدآب روی یا قلع ترکیب شده باشد، توصیه شده است.

پاشویه را فراموش نکنید :

برای کاهش حرارت بدن در روزهای گرم تابستان از پاشویه استفاده کنید. برای انجام پاشویه، آب، نمک، سبوس و برگ را درون تشتی از آب بریزید و پاها را به مدت 15 دقیقه درون ظرف قرار دهید. چند بار در روز پاشویه را تکرار کنید.

رعایت بهداشت:

رعایت بهداشت در تابستان بسیار مهم است اگر می خواهید تازه و سرحال باشید. صبح زود، قبل از گرمای سوزان آفتاب و همچنین قبل از اینکه بخوابید، حمام کنید این کار باعث کاهش حمله گرما می شود. لباس هایی بپوشید که نازک و پنبه ای باشند. بهتر است که صورت و سر خود را با یک روسری بپوشانید تا بتوانید از تابش نور خورشید جلوگیری کنید. صورت خود را بشویید، مقدار زیادی آب بنوشید و بهداشت را رعایت کنید.

باوجود تمام اینها سعی کنید تا جای ممکن از تابش مستقیم نور خورشید دوری کرده و از ضد آفتاب و عینک آفتابی استفاده کنید.

درمان گرما زدگی

اگر یکی از اعضای خانواده یا دوستان تان دچار گرما زدگی و ضعف عمومی شد:

با اورژانس تماس بگیرید.

تا رسیدن اورژانس تلاش کنید، محل قرار گیری فرد گرما زده را خنک کنید.

یکی، دو بالش زیر پاهای بیمار قرار دهید تا پاهای او نسبت به سایر اندام های بدن در سطح بالاتری قرار بگیرد.

لباس های او را کم کنید.

حرارت و دمای بدن او را با کمک کمپرس آب سرد کاهش دهید.

با کمک کیسه آب سرد یا اسپری آب روی سطح بدن بیمار گردن، شانه ها و ران بیمار را خنک کنید.

برای کاهش میزان حرارت بدن از ارائه هر گونه دارو به بیمار خودداری کنید و حتی تب برها و مسکن های ساده نیز به او ندهید.