تب کریمه کنگو یک بیماری ویروسی خطرناک است که توسط کنه های آلوده به ویروس ایجاد می شود. این بیماری می تواند به طور جدی برای سلامت انسان مضر باشد و در برخی موارد منجر به مرگ افراد گردد. متأسفانه تاکنون هیچ واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری کشنده کشف نشده است. بنابراین آگاهی و اقدامات پیشگیرانه در زمینه مقابله با کنه های ناقل این ویروس حائز اهمیت فراوانی است تا از شیوع و بروز این بیماری مهلک جلوگیری شود.
بیماری تب کریمه کنگو یک عفونت ویروسی شدید است که باعث بروز تب شدید می شود. این بیماری تا 40 درصد افزایش در میزان مرگ و میر را به همراه دارد. این ویروس عمدتاً از طریق کنه ها و دام های آلوده به انسان منتقل می شود. همچنین انتقال از انسان به انسان نیز ممکن است و می تواند ناشی از تماس نزدیک با خون، ترشحات، اندام ها یا سایر مایعات بدن افراد آلوده باشد.
بیماری تب کریمه کنگو، در کشورهای بالکان، خاورمیانه و آسیا، در کشورهای جنوبی 50 اُمین کشورهای مدار شمال موازی است.هیچ واکسنی برای مردم یا حیوانات در مورد این بیماری موجود نیست.
چنانچه در این بخش از سلامت نمناک خواهید خواند تب کریمه کنگو یک بیماری شایع است که از یک کنه ویروسی خانواده بونیاویریدای ناشی می شود. ویروس تب کریمه کنگو موجب شیوع شدید تب ویروسی می شود و میزان تلفات این بیماری در حدود 10 تا 40 درصد است.
علل و علائم تب کریمه کنگو چه هستند؟
ویروس تب کریمه کنگو در حیوانات و کنه ها:
میزبان این ویروس شامل گستره وسیعی از حیوانات اهلی و وحشی از جمله گاو، گوسفند و بز می باشد.بسیاری از پرندگان در برابر عفونت مقاوم هستند، اما شتر مرغ ها مستعد عفونت هستند و ممکن است شیوع بالای عفونت در مناطق بومی را نشان دهند که در آن ها ریشه حالات انسانی بوده است.
برای مثال، شیوع قبلی در یک شتر مرغ در آفریقای جنوبی رخ داد.در این حیوانات هیچ بیماری آشکاری وجود ندارد و حیوانات با نیش حشرات آلوده به این ویروس آلوده می شوند و ویروس در جریان خون آن ها حدود یک هفته پس از عفونت باقی می ماند و اجازه می دهد که چرخه کنه - حیوان زمانی که یک کنه دیگر گاز می گیرد، ادامه یابد اگرچه تعدادی از نژادهای کنه قادر به آلوده شدن به ویروس تب کریمه کنگو هستند، اما کنه سرده هیالوما بردار اصلی هستند.
تب کریمه کنگو چگونه منتقل می شود؟
نحوه انتقال تب کریمه کنگو:
ویروس "تب کریمه کنگو" به افراد یا از طریق گاز گرفتن و یا از طریق تماس با خون و یا بافت های بدن آلوده در طول و بلافاصله پس از ذبح منتقل می شود. اکثر موارد در افرادی رخ داده است که در صنعت دام، مانند کارگران کشاورزی، کارگران کشتارگاه و دامپزشکان دخیل بوده اند.
انتقال انسان به انسان می تواند ناشی از تماس نزدیک با خون، ترشحات، ارگان ها یا سایر مایعات بدن افراد آلوده باشد. عفونت ناشی از بیمارستان ها نیز می تواند ناشی از استریل کردن نامناسب تجهیزات پزشکی، استفاده مجدد از سوزن و آلودگی تجهیزات پزشکی باشد.
راه های سرایت بیماری تب کریمه کنگو
نشانه ها و علایم تب کریمه کنگو:
به نوع کسب این ویروس بستگی دارد. به دنبال عفونت ناشی از گاز گرفتن، دوره نهفتگی معمولاً یک تا سه روز است و حداکثر 9 روز طول می کشد.دوره نهفتگی به دنبال تماس با خون و یا بافت های آلوده، معمولاً پنج تا شش روز است و حداکثر 13 روز مستند شده است.
علائم شروع ناگهانی، با تب، درد ماهیچه، سرگیجه، درد و سفتی گردن، سردرد، درد چشم ها و حساسیت به نور همراه است. ممکن است حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکمی و گلو درد زود هنگام و پس از آن نوسانات روحی و گیجی هم وجود داشته باشد.
بعد از دو یا چهار روز، آشفتگی ممکن است با خواب آلودگی، افسردگی و خستگی جایگزین شود و درد شکمی ممکن است به ربع چپ بالا، با هپاتومگالی قابل تشخیص (بزرگ شدن کبد) تبدیل شود.
تب کریمه کنگو چه علائمی دارد؟
علایم بالینی دیگر تب کریمه کنگو، عبارتند از:
تاکیکاردی (میزان ضربان قلب سریع)، لنفادنوپاتی (گسترش غدد لنفاوی) و جوش پتشیال ( ناشی از خونریزی در پوست) روی سطوح مخاطی داخلی مانند دهان و گلو و روی پوست است.
پتشیا ممکن است به جوش های بزرگ تری به نام اکیموسس و دیگر پدیده های خونریزی دست یابند.
معمولاً شواهدی از هپاتیت وجود دارد و بیماران بسیاری ممکن است بعد از روز پنجم بیماری نارسایی کلیه، نارسایی کبد و یا مشکلات ریوی را تجربه کنند.
میزان مرگ و میر ناشی از بیماری "تب کریمه کنگو" در هفته دوم بیماری، حدود 30 درصد است.در بیمارانی که بهبود می یابند، بهبود به طور کلی روز نهم یا دهم پس از شروع بیماری آغاز می شود.
نشانه های بیماری تب کریمه کنگو
تشخیص تب کریمه کنگو:
بیماری "تب کریمه کنگو" را می توان توسط چندین آزمایش مختلف تشخیص داد:
- سنجش ایمونوژنز متصل به آنزیم (ELISA)
- تشخیص آنتی ژن
- خنثی سازی سرم
- واکنش زنجیره ای ترانس کریپتاز معکوس (RT - PCR)
- جداسازی ویروس از طریق کشت سلولی
بیماران مبتلا به بیماری های کشنده، همانند این بیماران در چند روز اول بیماری، معمولاً یک واکنش آنتی بادی قابل ارزیابی را ایجاد نمی کنند و بنابراین تشخیص در این افراد از طریق تشخیص ویروس یا RNA در نمونه های خون یا بافت به دست می آید.
آزمایش ها بر روی نمونه های بیمار، خطر بسیار بالایی را ارایه می دهد و تنها باید تحت شرایط حداکثر مهار زیستی اجرا شود. با این حال، اگر نمونه ها غیر فعال شده باشد (به عنوان مثال با ویروسید، اشعه های گاما، فرمالدیید، گرما و غیره)، آن ها را می توان در یک محیط بی ضرر پایه دستکاری کرد.
راه های تشخیص بیماری تب کریمه کنگو
درمان تب کریمه کنگو:
مراقبت های حمایتی عمومی با درمان علائم، رویکرد اصلی مدیریت بیماری "تب کریمه کنگو" می باشد.از داروهای ضد ویروسی برای درمان "تب کریمه کنگو" با استفاده از مزایای ظاهری استفاده شده است. هر دو فرمولاسیون خوراکی و هم تزریقی موثر به نظر می رسند.
پیش گیری و کنترل تب کریمه کنگو:
کنترل بیماری تب کریمه در حیوانات و کنه ها:
جلوگیری یا کنترل بیماری "تب کریمه کنگو" در حیوانات و کنه ها به عنوان چرخه کنه - حیوان معمولاً نادیده گرفته می شود و عفونت در حیوانات خانگی معمولاً مشخص نیست.
علاوه بر این، بردار کنه ها متعدد و گسترده هستند، بنابراین کنترل کنه با مواد شیمیایی آکریاریدها (مواد شیمیایی برای کشتن کنه ها) تنها گزینه واقع گرایانه است که برای تجهیزات پرورش دام خوب است.
برای مثال، پس از شیوع یک شتر مرغ در آفریقای جنوبی (که در بالا اشاره شد)، اقدام های لازم برای اطمینان از اینکه شتر مرغ ها قبل از ذبح برای مدت 14 روز در یک ایستگاه قرنطینه بمانند، گرفته شدند.
این امر خطر ابتلا این حیوان در هنگام کشتار و جلوگیری از عفونت انسان به دام ها در ارتباط با دام ها را کاهش داد. هیچ واکسنی برای استفاده در حیوانات وجود ندارد.
نحوه درمان و پیشگیری از بیماری تب کریمه کنگو
کاهش خطر ابتلا به عفونت در انسان:
با این که یک واکسن از مغز موش - مشتق شده برای تب کریمه کنگو توسعه یافته و در مقیاس کوچک در اروپای شرقی مورد استفاده قرار گرفته است، اما در حال حاضر هیچ واکسن بی خطر و موثری برای استفاده انسان وجود ندارد.
در غیاب واکسن، تنها راه کاهش آلودگی در افراد، افزایش آگاهی از عوامل خطر و آموزش افراد در مورد اقداماتی است که می توانند برای کاهش قرار گرفتن در معرض این ویروس انجام دهند.توصیه های سلامت عمومی باید بر روی چندین جنبه تمرکز داشته باشند.
تب کریمه کنگو چه درمانی دارد؟
کاهش خطر انتقال تب کریمه کنگو ازکنه به انسان:
لباس های محافظ بپوشید (آستین بلند، شلوار بلند)؛
لباس هایی بارنگ های روشن بپوشید تا امکان تشخیص آسان حشرات روی لباس ها را فراهم کنید.
استفاده از مواد شیمیایی تایید شده (مواد شیمیایی مورد نظر برای کشتن کنه) در لباس؛
از مواد دافع تایید شده بر روی پوست و لباس استفاده کنید؛
به طور مرتب پوشاک و پوست برای کنه ها را بررسی کنید؛ اگر پیدا شد، آن ها را به درستی از بین ببرید؛
به دنبال حذف یا کنترل هجوم حشرات روی حیوانات و یا در اصطبل ها و انبارهای علوفه؛ باشید و از مناطقی دوری کنید که در آن کنه ها به وفور وجود دارد.
راه پیشگیری از انتقال بیماری تب کریمه کنگو
کاهش خطر انتقال تب کریمه کنگو ازانسان به انسان:
پوشیدن دستکش و دیگر لباس های محافظ در هنگام رسیدگی به حیوانات و بافتهای آن ها در مناطق بومی، به ویژه در هنگام ذبح، قصابی کردن و کشتار جمعی در کشتارگاه ها و یا در خانه؛حیوانات را قبل از ورود به کشتارگاه ها قرنطینه کنید، به طور معمول دو هفته قبل از ذبح.
کاهش خطر انتقال انسان به انسان در جامعه:
پوشیدن دستکش و تجهیزات محافظ در هنگام مراقبت از افراد بیمار؛دست ها را به طور مرتب بعد از مراقبت از افراد بیمار و یا دیدن بیمارها بشورید.
سرایت بیماری تب کریمه کنگو از انسان به انسان
کنترل عفونت در تنظیمات مراقبت های بهداشتی:
کارکنان مراقبت های بهداشتی که مراقب بیماران مبتلا به تب کریمه کنگو هستند، باید اقدامات احتیاطی کنترل آلودگی را اجرا کنند. این موارد شامل بهداشت دستی، استفاده از تجهیزات محافظ شخصی، تزریق ایمن و شیوه های دفن ایمن می باشد.
به عنوان یک تدبیر احتیاطی، کارکنان مراقبت های بهداشتی که در خارج از اتاق های نگهداری بیماران تب کریمه کنگو هستند، باید اقدامات احتیاطی کنترل آلودگی را نیز اجرا کنند.نمونه های گرفته شده از افراد مبتلا به "تب کریمه کنگو" باید توسط کارکنان آموزش دیده که در آزمایشگاه های مناسب کار می کنند، به کار گرفته شود.
توصیه هایی برای کنترل آلودگی در حین ارائه مراقبت از بیماران مبتلا به تب کریمه کنگو که مشکوک یا تایید شده هستند، باید از پیشرفت ها و دستوراتی که برای ابولا و ماربورگ مورد استفاده قرار گرفته اند، پیروی کنند.