دکتر سلامت

برای انتخاب مناسب‌ترین روش جراحی اصلاح نقص بینایی، ضروری است که از همه جوانب و مزایا و معایب دو روش اصلی لیزیک و لازک آگاهی کامل داشته باشیم. تنها با در نظر گرفتن تمامی این حقایق می‌توانیم تصمیم آگاهانه‌ای برای انتخاب روش جراحی مناسب چشمان خود اتخاذ کنیم. این امر از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا انتخاب روش مناسب نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه نهایی عمل و رضایت بیمار خواهد داشت.

اطلاعات مهم در مورد عمل لیزیک و لازک چشم

لازک و لیزیک دو روش جراحی اصلاحی چشم با استفاده از لیزر هستند که به درمان مشکلات دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم کمک می کنند. در هر دو روش، بخشی از قرنیه برای اصلاح بینایی دچار تغییر شکل می شود. در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک، توضیحات مفصلی در مورد دو روش جراحی لیزیک و لازک و تفاوت های آنها ارائه شده است.

عمل لیزیک چیست و چگونه انجام می شود؟

لیزیک یکی از رایج ترین جراحی‌های چشم محسوب می شود که بیشترین احتمال موفقیت را دارد. زمان بهبودی و ریکاوری فرد کوتاه است و در نتیجه می تواند به راحتی به انجام فعالیت‌های روزانه خود، در عرض 1 الی 2 روز برگردد. مطالعات نشان می دهند که 95 درصد از افرادی که عمل لیزیک انجام داده اند، از نتایج آن و بینایی خود رضایت دارند.

جراحی لیزری اصلاح عیوب انکساری (لیزیک) شایع ترین روش اصلاح عیوب انکساری (دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم) چشم است. برای اصلاح عیوب انکساری چشم و برداشتن عینک از 2 روش لیزری (تراش سطحی و تراش عمقی) استفاده می شود. تراش سطحی شامل PRK، لازک و اپی لیزیک و روش تراش عمقی شامل لیزیک و فمتولیزیک است.

در روش تراش عمقی یا لیزیک و فمتولیزیک ابتدا برشی از قرنیه با میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند برداشته می شود سپس زیر فلپ تهیه شده لیزر اگزایمر انجام می شود.

عمل لازک چیست و چگونه انجام می شود؟

لازک چشم یکی از جراحی‌های مرسوم برای اصلاح عیوب انکساری چشم مانند:نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم و تغییر در انحنای قرنیه است. در عمل لازک، لایه خارجی قرنیه برداشته شده و سپس جابجا می شود و چند روز نیاز دارد تا چشم بتواند خودش را بازسازی کند.

در لازک از لیزر اگزایمر استفاده می شود و در آن شکل و ساختار قرنیه بیمار تغییر داده می شود تا انکسار نور (شکست نور) به صورت طبیعی انجام شده و مسیر امواج نورانی جهت تمرکز بر روی شبکیه اصلاح شود.

سوالات رایج درباره عمل لیزیک و لازک

آیا همه افراد گزینه مناسبی برای جراحی لیزیک هستند؟

همه افراد گزینه مناسبی برای جراحی لیزیک نیستند و در بعضی موارد عمل لازک پیشنهاد می شود. لازک یک جراحی با هجوم کمتر است و برای بعضی از افراد مناسب تر می باشد. به همین دلیل ممکن است جراح به جای لیزیک پیشنهاد کند که لازک انجام دهید. لازک برای افرادی مناسب است که لایه قرنیه آنها نازک است و بافت آن به قدری نیست که بتوان در عمل لیزیک روی آن برش ایجاد کرد.

در هر دو عمل لازک و لیزیک، اصلاح بینایی فرد به شکل مشابه بهبود پیدا می کند و هر دو نتایج مثبت دارند و در نتیجه جراحی چشم می تواند تعیین کند که کدام یک برای شما مناسب تر است.

تفاوت لیزیک و لازک چیست؟

هر دو جراحی لیزیک و لازک جزو روش هایی هستند که با تغییر شکل دائمی قرنیه برای اصلاح بینایی انجام می شوند. چنانچه در مطلب قبلی توضیح دادیم مهم ترین تفاوت این دو در نحوه انجام کار است به طوری که در لیزیک، برش قرنیه ایجاد می شود اما در لازک لایه سطحی قرنیه را شل می کنند، آن را حرکت می دهند و دوباره به جایی که باید وصل می کنند، 4 الی 5 روز پس از این اقدامات قرنیه خود را بازیابی می کند. در این زمان ممکن است ناراحتی هایی توسط فرد احساس شود و بینایی او چند روز دیرتر از لیزیک بهبود پیدا کند. بعد از لیزیک قسمت برش قرنیه دوباره بعد از 24 ساعت سر جای خود جوش می خورد و بینایی بعد از چند ساعت بهبود پیدا می کند. لیزیک معمولا دوره بهبودی کوتاه تر و سریع تری نسبت به لازک دارد و سختی و مشکلات آن هم کم‌تر است. تفاوت بین این دو بسیار کم است و نتیجه نهایی آنها یکسان است و هر دو احتمال بالایی از موفقیت در عمل را دارند.

کدام روش ایمن تر است؟

هر 2 روش ایمن و مؤثر هستند و 6 ماه پس از عمل نتایج کاملا مشابهی دارند. در روش PRK یا لازک درد و ناراحتی پس از عمل که معمولا در شب اول بعد از عمل است بیشتر از روش لیزیک است و مدت زمان بهبود دید نیز طولانی تر است اما عوارض حین عمل و پس از عمل آن و همچنین هزینه انجام آن کمتر است.

باور و عقیده عموم بر این است که جراحی لازک برای افرادی مناسب است که به طور فعال ورزش می کنند و مدام سر خود را تکان می دهند و در نتیجه احتمال پارگی در کاسه چشم در عمل لیزیک به دلیل برش، به مقدار بسیار کمی وجود دارد. به همین دلیل پزشک عمل لازک را انتخاب می کند.

البته بعضی از جراحان بر این عقیده هستند که عمل لیزیک برای مشکلاتی مثل نزدیک بینی تاثیر بیشتری نسبت به لازک دارد. چنانچه در نمناک می خوانید بعضی دیگر از متخصصان نیز بر این عقیده هستند که به طور کل خطر و ریسک لازک از جراحی لیزیک کمتر است اما در هر صورت، هر دو جراحی ریسک بسیار پایینی دارند و فواید زیادی را با کمترین عوارض جانبی به چشمان شما می رسانند و در نهایت پزشک متخصص با این بررسی‌ها می تواند یکی از آن دو را برای شما انتخاب کند.

معیارهای انتخاب روش درمان

عوامل زیر تعیین می کند که کدام بیمار مناسب برای کدام عمل جراحی است:

ضخامت قرنیه

بیماران با قرنیه نازک و افرادی که شماره عینک بالایی دارند داوطلب خوبی برای فمتولیزیک نیستند زیرا این عمل ضخامت باقیمانده قرنیه را کاهش و ممکن است قوز قرنیه بعد از عمل ایجاد کند. پزشک ضخامت قرنیه را با کمک تصویربرداری قرنیه مانند ارب اسکن یا پنتاکم تعیین می کند.

بررسی انحنای سطح قدامی و خلفی قرنیه

اگر سن بیمار بالای 30 سال بوده و مورد قطعی قوز قرنیه نباشد اما انحنای سطح قدامی یا خلفی قرنیه بیش از حد معمول باشد، تراش سطحی یا لازک گزینه بهتری نسبت به فمتولیزیک محسوب می شود. اگر ضخامت قرنیه اجازه عمل را بدهد و شیب قرنیه هم در حد استاندارد و طبیعی باشد، فمتولیزیک گزینه برتر جراحی است. فردی که مایل به انجام جراحی لیزیک است، باید هیچ علائمی از قوز قرنیه نداشته باشد؛ بدین منظور پزشک برای تعیین نوع عمل، شرح حال مناسب از بیمار می گیرد زیرا قوز قرنیه بیماری ژنتیکی است.

نکته:برای تصمیم گیری بهتر باید مزایا و معایب هر دو جراحی لیزیک و لازک که در مطلب "لازک یا لیزیک، تفاوت در چیست؟" کامل به آن پرداخته شده است را بدانید.