علت و نشانه‌های اصلی درد کبد
محمد ۲ ماه پیش
کبد به عنوان یکی از مهم‌ترین اندام‌های بدن، نقش حیاتی در مبارزه با عفونت‌ها و تصفیه خون ایفا می‌کند. درد در ناحیه کبد می‌تواند ناشی از طیف گسترده‌ای از عوامل باشد که شناسایی و درمان صحیح آنها امری ضروری است. برای حفظ سلامت کبد و پیشگیری از آسیب‌های بالقوه، شناخت دقیق علت درد و اتخاذ اقدامات مناسب درمانی و پیشگیرانه حائز اهمیت فراوان است.
بررسی علل و عوامل موجب درد کبد
درد کبد در قسمت بالایی شکم، در سمت راست بدن احساس می‌شود. این درد می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد، بنابراین مراجعه به پزشک ضروری است. کبد سالم به بدن کمک می‌کند تا با عفونت‌ها مبارزه کرده و خون را تمیز کند، همچنین در متابولیسم نقش ایفا کرده و خود را هنگام آسیب ترمیم می‌کند. اگر کبد قادر به انجام درست کار خود نباشد، می‌تواند یک وضعیت مهلک ایجاد کند. درد کبد به دلایل مختلف به‌وجود می‌آید و مهم است بدانیم چه چیزی باعث درد می‌شود تا آن را درمان و از آسیب کبد جلوگیری کنیم.
بیماری کبد و درد کبد
درد کبد خسته کننده، غیر اختصاصی و شدید است. همچنین می‌تواند منجر به کمر درد شود. درد کبد گاهی اوقات با درد سمت راست شانه، شکم یا کلیه اشتباه گرفته می‌شود. بسیاری از بیماری‌های کبد و دیگر بیماری اندام‌ها می‌تواند موجب درد کبد شوند. حتی برخی از آنها می‌توانند منجر به آسیب کبد شوند. عدم درمان بیماری‌های کبد موجب توقف کار این عضو حیاتی بدن می‌شود.
بیماری کبد به شرایطی که موجب التهاب کبد یا آسیب آن می‌شود اشاره دارد و ممکن است بر عملکرد کبد تاثیر بگذارد. درد کبد اغلب نشانه بیماری کبد است. علائم بیماری کبد، اغلب تا زمانی که بیماری پیشرفت نکند، ظاهر نمی شوند، بنابراین مهم است که از درد کبد و علائم آن آگاه باشید، زیرا می‌تواند منجر به اختلال کبد شود. اگر بیماران هر یک از موارد گفته شده در ادامه این بخش از سلامت نمناک را تجربه کنند، باید به دنبال درمان فوری پزشک باشند.
نشانه‌ها و علائم بیماری کبد
- درد شدید، به‌خصوص در شکم
- تب
- ادرار تیره
- مدفوع بی رنگ و خونین و یا مدفوع تیره رنگ
- تهوع و استفراغ
- کاهش وزن
- پوست مایل به زرد
- حساسیت شدید هنگام لمس شکم
- تورم شکم و یا پاها و مچ پا
- خارش پوست
- خستگی مزمن
- از دست دادن اشتها
بیماری‌هایی که عامل و علت اصلی درد کبد هستند
بیش از 100 نوع بیماری کبد می‌تواند منجر به درد کبد شود. موارد زیر نمونه‌هایی از این بیماری‌ها می‌باشد:
کلانژیت:
کلانژیت، التهاب سیستم مجاری صفراوی به دلیل عفونت باکتریایی است. مجرای صفرا، صفرا را از کبد و کیسه صفرا را به روده کوچک منتقل می‌کند. عفونت کلانژیت باعث ایجاد فشار روی سیستم و مجاری زهکشی کبد می‌شود. این حالت معمولا نشان می‌دهد که انسداد یا مانع در سیستم وجود دارد. این عارضه ممکن است به دلیل سنگ ها، تومور، لخته‌های خون و یا برگشت باکتری‌ها ایجاد شود.
هپاتیت:
هپاتیت به معنای التهاب کبد می‌باشد و شایع ترین علت آن ویروس است، اما عوامل دیگری مثل مصرف زیاد الکل، سموم، برخی داروها و بیماری‌ها در ایجاد آن نقش دارند.
چندین نوع هپاتیت ویروسی وجود دارد. طبق مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC)، شایع ترین انواع هپاتیت ویروسی هپاتیت آ، هپاتیت بی، و هپاتیت سی هستند.
هپاتیت ب، ث و د باعث هپاتیت مزمن می‌شود که در نهایت منجر به سیروز، آسیب و سرطان کبد می‌گردد.
هپاتیت آ در مدفوع یک فرد آلوده یافت می‌شود و از طریق مصرف آب آلوده و یا غذا منتقل می‌شود.
هپاتیت ب از طریق مایعات بدن مانند خون و منی انتقال می‌یابد.
هپاتیت سی از طریق خون آلوده و یا گاهی اوقات رابطه جنسی منتقل می‌شود.
هپاتیت د یک عفونت ثانوی است که تنها بر افرادی که هپاتیت ب دارند تاثیر می‌گذارد.
هپاتیت ایی از طریق مصرف آب آلوده یا غذا منتقل می‌شود.
هپاتیت خود ایمنی، زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی به سلول‌های کبد حمله می‌کند.
هپاتیت حاد به معنای ناگهانی و کوتاه مدت؛ و هپاتیت مزمن، به معنای بلند مدت و پایدار است.
دمل کبد:
آبسه کبد، یک کیسه پر از مایع آلوده یا چرک است که در کبد شکل می‌گیرد. عفونت ناشی از میکروب‌های خاص مثل باکتری ها، انگل‌ها یا قارچ، می‌تواند منجر به دمل شود. آبسه می‌تواند به بافت مجاور آسیب برساند و منجر به خونریزی، عفونت‌های اضافی و حتی مرگ شود. درمان آبسه کبد شامل آنتی بیوتیک یا داروی ضد قارچی است.
سیروز:
سیروز، جای زخم برگشت‌ناپذیر کبد است. وضعیت کبد به آرامی بدتر می‌شود و به دلیل آسیب طولانی مدت نمی تواند به درستی کار کند.
در طول زمان، بافت زخم، جای بافت کبد سالم را می‌گیرد که می‌تواند شروع به مسدود کردن جریان خون از طریق کبد کند. یک کبد سالم می‌تواند سلول‌های آسیب دیده خود را دوباره تولید کند. اگر آسیب خیلی شدید یا طولانی مدت باشد، کبد نمی تواند به طور کامل خودش را ترمیم کرده و بافت سالم را جایگزین بافت زخم کند.
سندرم باد-کیاری (انگلیسی:Budd–Chiari syndrome) :
این یک بیماری نادر کبد است که در آن لخته خونی مانع خروج خون از کبد می‌شود. خون به کبد برمی گردد و باعث بزرگی لخته می‌شود. در برخی موارد طحال هم می‌تواند بزرگ شود. افرادی که خون آنها لخته می‌شود بیشتر در معرض خطر سندروم باد-کیاری قرارمی گیرند.
عواملی که ریسک پیشرفت بیماری کبد یا یک عوارض مرتبط را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- مصرف مشروبات الکلی
- مصرف مواد مخدر
- تماس با مواد شیمیایی خاص و یا سموم
- دیابت
- چاقی
- ژنتیک
- سرطان