دکتر سلامت

امروزه، استفاده فزاینده از دستگاههای دیجیتال نظیر تلویزیون، رایانه و تلفن همراه، به طور چشمگیری زندگی بسیاری از افراد را مختل ساخته است. این امر موجب شده است که این افراد به دوره ای برای پاک سازی و رهایی از وابستگی به تکنولوژی نیاز داشته باشند. این موضوع نشان می دهد که اگرچه فناوری های دیجیتال مزایای بسیاری را به همراه آورده اند، اما در عین حال می توانند تأثیرات نامطلوبی بر سبک زندگی و بهداشت روانی افراد داشته باشند. بنابراین، ضرورت دارد که افراد به صورت منظم از تکنولوژی فاصله گرفته و به دوره هایی برای بازگشت به زندگی عاری از وابستگی های دیجیتالی بپردازند.

دیجیتال سازی و پاکسازی چیست و چه مزایایی دارد؟

دیجیتال سازی و پاکسازی به دوره هایی اشاره دارد که فرد از استفاده از دستگاه های تکنولوژیکی مانند گوشی های موبایل، تلویزیون، کامپیوتر، تبلت یا شبکه های اجتماعی خودداری می کند. دیجیتال سازی و پاکسازی اغلب راهی برای تمرکز بر تعاملات اجتماعی واقعی بدون حواس پرتی است.

با فراموش کردن دستگاه های دیجیتال حداقل در کوتاه مدت، افراد می توانند از استرس خلاص شوند و به زندگی واقعی خود برسند. قبل از این که تصمیم بگیرید که آیا سم زدایی دیجیتالی برای شما مناسب است یا خیر، باید فواید آن را که در این بخش از سلامت نمناک به آن اشاره کرده ایم بدانید.

علائم نیاز شما به سم زدایی دیجیتالی

• اگر نتوانید تلفن همراه خود را پیدا کنید احساس اضطراب یا استرس می کنید.
• احساس می کنید هر چند دقیقه یک بار باید تلفن خود را چک کنید.
• پس از گذراندن وقت در شبکه های اجتماعی احساس افسردگی، اضطراب یا عصبانیت می کنید.
• شما درگیر حسابهای مشابه، نظرات یا اشتراک مجدد در پست های اجتماعی خود هستید.
• اگر مدام دستگاه خود را بررسی نکنید می ترسید چیزی را از دست بدهید.
• شما اغلب برای بازی و استفاده از تلفن همراه خود خوابتان را مختل می کنید.
• بدون نیاز به بررسی تلفن، در تمرکز روی یک مسئله مشکل دارید.

فواید و دلایل اهمیت روش سم زدایی دیجیتالی

بسیاری از افراد مدام در دنیای دیجیتال غرق هستند و این دنیا جزئی از زندگی روزانه آن ها شده است. طبق تحقیقات موجود میانگین نوجوانان تقریباً 11 ساعت را به صورت روزانه در حال شنیدن، تماشا کردن، خواندن یا تعامل با رسانه هستند. دلایل زیادی وجود دارد که این افراد بخواهند به استفاده از موبایل یا دیگر دستگاه ها پایان دهند.

ممکن است دلتان بخواهد از زمانی که در اختیارتان قرار گرفته، بدون تعامل با موبایل یا هر دستگاه دیگری لذت ببرید.

به عبارت دیگر ممکن است احساس کنید که استفاده از این دستگاه دیگر اضافی است و استرس زیادی را به شما وارد می کند. حتی ممکن است به این دستگاه ها معتاد شوید. اعتیاد به تکنولوژی اصلاً قابل قبول نیست و به عنوان یک اختلال شناخته می شود.

بسیاری از متخصصان باور دارند که استفاده بیش از حد از تکنولوژی می تواند نشان دهنده یک اعتیاد رفتاری در افراد یا بهم ریختگی تعاملی برای مشکلات جسمی، فیزیولوژیک و مشکلات اجتماعی باشد.

تکنولوژی می تواند استرس زا باشد

تحقیقات در این زمینه می گوید تکنولوژی می تواند استرس زا باشد. از آن جایی که اغلب افراد فکر می کنند که نمی توانند بدون دستگاه تکنولوژی زندگی کنند، تحقیقات نشان می دهد که تکنولوژی می تواند عاملی برای استرس باشد.

در کشور آمریکا یک پنجم نوجوانان یعنی تقریباً 18 درصد آن ها از تکنولوژی به عنوان یک منبع مهم استفاده می کنند که استرس را در زندگی آن ها بالا می برد. اتصال مداوم به دستگاه های دیجیتالی و تکنولوژی عاملی برای چک کردن مداوم ایمیل ها و پیام های متنی و رسانه اجتماعی است و در نتیجه استرس را بالا می برد.

مطالعه ای در این زمینه نشان می دهد که در کشور سوئد استفاده سنگین از تکنولوژی در بین افراد وجود دارد و عاملی برای مشکلاتی مثل خواب، علائم افسردگی و افزایش سطح استرس می شود.

دستگاه های دیجیتالی خواب را به هم می زنند

شواهد نشان می دهد که استفاده زیاد از این دستگاه ها مخصوصاً در زمان نزدیک خواب می تواند عاملی برای بهم ریختگی مقدار و کیفیت خواب باشد. یک مطالعه در این زمینه نشان می دهد کودکانی که از دستگاه دیجیتالی هنگام خواب استفاده می کنند، به طرز قابل توجهی خواب کم تری دارند.

این مطالعه ارتباط بین استفاده تکنولوژی هنگام شب و افزایش شاخص توده بدنی را نشان می دهد و محققان به این نتیجه رسیدند که استفاده از رسانه اجتماعی هنگام خواب می تواند اثرات مخرب روی خواب و روحیه فرد داشته باشد.

70 درصد شرکت کنندگان موجود در این آزمایش، هنگام خوابیدن شبکه اجتماعی خود را چک می کنند. 15 درصد آن ها یک ساعت یا بیشتر در رسانه اجتماعی داخل رخت خواب هستند. نتایج نشان می دهد که استفاده از آن ها هنگام خوابیدن در شب می تواند خطر اضطراب، بی خوابی یا حتی کوتاه شدن دوره خواب را بالا ببرد.

استفاده زیاد از دستگاه های دیجیتال عاملی برای نگرانی های سلامت ذهن می باشد. مطالعات در این زمینه نشان می دهد که استفاده سنگین از دستگاه تکنولوژی می تواند عاملی مخرب برای سلامت ذهن باشد. همچنین استفاده از تکنولوژی های دیجیتالی می تواند عاملی برای افزایش علائم بیش فعالی و اختلالات در کودکان باشد.

اتصال مداوم به اینترنت روی تعادل زندگی فرد و کار او تاثیر گذار است

احساس این که همه لحظات شما به اینترنت متصل باشید، می تواند محدودیت هایی را در زندگی خانوادگی و محل کار ایجاد کند، زمانی که در خانه یا در تعطیلات هستید، می تواند وسوسه زیادی برای چک کردن ایمیل ها، پاسخ دادن به پیام ها و چک کردن شبکه های اجتماعی را ایجاد کند.

مطالعه ای در این زمینه چاپ شده است و نشان می دهد که محققان به این نتیجه رسیدند که استفاده از تکنولوژی نقش بسیار مهمی در تعیین کار فرد و تعادل زندگی او دارد.

این مطالعه نشان می دهد که استفاده از اینترنت و تکنولوژی موبایل، عاملی تاثیر گذار برای رضایت شغلی، استرس شغلی و اساسا کار بیش از حد است. سم زدایی دیجیتالی کمک می کند که در این زمینه، افراد سالم تر باشند و استرس کم تری را تجربه کنند.

مقایسه اجتماعی قطعا اتفاق بدی خواهد بود

اگر زمان زیادی را در شبکه های اجتماعی سپری کنید، احتمالا زندگی خودتان را با دوستانتان ؛ اعضای خانواده و حتی افراد ناشناس و سلبریتی ها مقایسه می کنید و در نتیجه احساس می کنید که همه بهتر از شما هستند، ثروت بیشتری دارند و هیجان بیشتری را تجربه می کنند. همین مقایسه می تواند عاملی برای از بین بردن لذت در زندگی واقعی باشد.

سم زدایی از شبکه های اجتماعی راه عالی برای تمرکز روی چیزهای مهم در زندگی خودتان بدون مقایسه با دیگران است.

اتصال دیجیتالی می تواند عاملی برای از دست دادن چیزهای مهم باشد

ترس از دست دادن چیزهای مهم در زندگی ترسی است که مدام در استفاده از شبکه های اجتماعی با شما همراه است. اتصال مداوم عاملی برای افزایش این ترس است. در کنار آن هر زمان که عکس یا یک پست از زندگی فرد دیگر را مشاهده می کنید، احساس می کنید که خودتان از این لحظات زندگی عقب مانده اید. انجام دادن سم زدایی اجتماعی راهی عالی برای محدود کردن و کاهش ترس است.

راهکارهایی برای انجام سم زدایی اجتماعی

بعضی از افراد پیشنهاد می کنند که سم زدایی اجتماعی را انجام دهید و از دستگاه های دیجیتالی تا مدتی استفاده نکنید تا بتوانید به زندگی عادی خود برگردید. چنانچه در ابتدای این بخش از نمناک خواندید دوری از این دستگاه ها می تواند فواید زیادی برای زندگی داشته باشد و جدایی کامل را بین شما و گوشی موبایل ایجاد کند. برای انجام این کار چه باید کرد؟

واقع بین باشید

اگر می توانید یک مدتی به طور کامل برای مدت زمانی خاص این جدایی را انجام دهید. قطعاً باید این کار را بکنید. جدایی کامل از این شبکه ها می تواند دوباره شرایط جدیدی را برای شما ایجاد کند و باعث می شود که شما همه انواع دستگاه های دیجیتال را برای مدتی فراموش کنید اما این موضوع به این معنا نیست که نمی توان از زندگی دیجیتالی خود لذت ببرید؛ بلکه باید یاد بگیرید در کنار آن یک برنامه دیگر برای زندگی خود تعیین کنید.

اگر در طول روز یا هنگام کار به موبایل خود نیاز پیدا کردید، سعی کنید مقدار کمی و فقط برای آن کار خاص از دستگاه استفاده کنید و حتما زمانی را اختصاص دهید.

عوامل حواس پرتی را از بین ببرید

یکی دیگر از راه های شروع سم زدایی دیجیتالی این است که نوتیفیکیشن ها را از روی موبایل خود خاموش کنید. بهتر است شبکه های اجتماعی مثل فیسبوک، اینستاگرام، توییتر، پینترست و ... را که برای هنگام دریافت پیام یا هر پست جدید به شما اعلام می کنند، خاموش کنید. مثلا زمان مشخصی را اختصاص دهید که حدود 20 تا 30 درصد می باشد و به مشاهده این اپلیکیشن ها بپردازید.

دستگاه های خود را خاموش کنید

برای گذراندن اوقات فراغت بجای شبکه اجتماعی، پیام دادن، ویدئو های آنلاین و دیگر عوامل حواس پرتی الکترونیکی روی چیزهای دیگر تمرکز کنید. محدودیت هایی را تعیین کنید که همیشه برایتان ممکن نبوده است، برای اینکه به طور کامل از شبکه های اجتماعی و یا دستگاه دیجیتال دور شوید.

بنابراین باید محدودیت هایی را تعیین کنید. مثلاً ممکن است یک زمان مشخص برای گوش دادن موسیقی از طریق اپلیکیشن های داخل موبایل اختصاص دهید. می توانید گوشی خود را روی حالت هواپیما بگذارید که تماس ها و پیام ها و نوتیفیکیشن های مربوط به اپلیکیشن حواس شما را پرت نکند.

زمان بندی داشته باشید

خودتان را محدود کنید. زمان هایی که باید شما را از استفاده از شبکه های اجتماعی و دستگاههای دیجیتال محدود کند، شامل موارد زیر هستند:

• هنگام غذا خوردن خصوصا هنگامی که در کنار افراد دیگر هستید.
• هنگام بیدار شدن یا به رختخواب رفتن.
• هنگام کار کردن روی یک پروژه یا یک عادت کاری.
• هنگام گذراندن اوقات با دوستان یا اعضای خانواده.
• هر شب قبل از خواب

کاری کنید که برای شما کار آمد است

سم زدایی دیجیتالی می تواند شما را به خواسته هایتان برساند اما گاهی اوقات بعضی از افراد نیاز به جدایی کامل دارند و بعضی دیگر باید خودشان را محدود کنند. پس کاری را انجام دهید که می تواند برای شما مفید واقع شود. ایده هایی در این مورد شامل موارد زیر هستند که می توانید آن ها را امتحان کنید:

• مدت زمانی را به طور کامل از دستگاه دیجیتالی مانند یک روز یا حتی یک هفته دور باشید.
• یک روز از هفته را انتخاب کنید و از این دستگاه استفاده نکنید.
• یک برنامه، یک بازی یا یک ابزار دیجیتالی که وقت زیادی از شما می گیرد  را انتخاب کنید و سعی کنید آن برنامه را محدود کنید.
• روی حذف کردن کامل استفاده از شبکه اجتماعی برای مدت زمان خاص تمرکز کنید.

راهکارهای دیگر سم زدایی دیجیتالی

بعضی از افراد هستند که این کار را بسیار سخت می یابند اما افراد دیگری هم هستند که آن را راحت تر انجام می دهند. چیزهایی هستند که می توانید انجام دهید و سم زدایی دیجیتالی را راحت تر کنید.

• اجازه دهید که دوستان و اعضای خانواده بدانند که شما در دوره سم زدایی دیجیتالی هستید و حواس شما را پرت نکنند.
• حتما فعالیت های دیگری را انجام دهید.
• اپلیکیشن های شبکه اجتماعی را از گوشی موبایل خود حذف کنید تا دیگر وسوسه نشوید
• سعی کنید از خانه بیرون بروید.
• شام را در کنار دوستانتان میل کنید.
• همراه با آن ها قدم بزنید.
• حتما دفترچه ای داشته باشید تا پیشرفت خود را در آن ثبت کنید و افکار خود را روی آن ها بنویسید.