دکتر سلامت

استفراغ، اسهال و تب از جمله علائم بارز و شایع مسمومیت غذایی محسوب می‌شوند. به احتمال زیاد ویروس‌های موجود در غذاهای خام و غیرپاستوریزه به بدن شما نفوذ کرده‌اند و باعث بروز این علائم گردیده‌اند. مصرف مواد غذایی آلوده یا فاسد می‌تواند منجر به ورود عوامل بیماری‌زای میکروبی به دستگاه گوارش و در نتیجه بروز مسمومیت شود. در چنین مواقعی، رعایت بهداشت فردی و استفاده از مواد غذایی تازه و سالم می‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند.

علل و نشانه‌های مسمومیت غذایی و روش‌های درمان خانگی این وضعیت ناخوشایند

برای تشخیص صحیح و درمان این شرایط، با پزشک خود مشورت کنید و از درمان‌های خانگی به عنوان کمک استفاده کنید. به طور کلی، مسمومیت غذایی به بیماری ناشی از مواد غذایی یا بیماری عفونی اشاره دارد که از مصرف مواد غذایی یا مایعاتی است که توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها یا مواد شیمیایی آلوده شده‌اند.

فرآیند آلودگی می تواند در هر مرحله از تولید یا پردازش غذا رخ دهد. علاوه بر این، اگر غذا به طور نامناسب نگهداری، جابجا، و یا آماده شود، به طور فزاینده ای در معرض آلوده شدن توسط عوامل پاتوژن های عفونی مختلف و سموم قرار می گیرد در حالی که این آلاینده ها را نمی توان از زنجیره غذایی ریشه کن کرد، می توان با دنبال کردن صحیح و بهداشتی، پخت و نگهداری کرد.

علائم مسمومیت غذایی وراه های درمان آن

علل شایع مسمومیت غذایی چیست؟

باکتری ها نظیر کولای، C. بوتولینیوم، سالمونلا، لیستریا و کمپیلوباکتر برخی از عاملین اصلی بیماری های مسمومیت غذایی هستند.

نورویروس رایج ترین پاتوژن ویروسی است که منجر به مسمومیت غذایی شدید می شود، که در موارد نادر نیز کشنده هستند.

برخی دیگر، عبارتند از:

• ساپوویروس
• روتاویروس
• استروویروس

مسمومیت غذایی ناشی از انگل های موجود در غذا به طور کامل غیر معمول نیست و می تواند اثرات جانبی جدی را به ویژه در زنان باردار و افراد دارای مصونیت در خطر افتاده ایجاد کند.

برخی از انگل های معمولی که خود را به بخش گوارشی می رسانند، از طریق آنچه که در دهان می گذارید، آمیب ، توکسوپلاسما (که اغلب در بستر گربه یافت می شوند)، گیاردیا، تریکینلا و تانیا سولیوم بروز می کنند.

علت مسمومیت غذایی چیست؟

غذا می تواند به روش های زیر آلوده شود:

از آنجا که گرما از فرآیند پخت وپز به اندازه کافی برای کشتن عوامل ناقل بیماری که در آن ساکن هستند یا بر روی غذا، خوردن غذای خام یا نپخته باشد، می تواند راه را برای یک قسمت مسمومیت غذایی هموار کند.

نگهداری نامناسب غذا، برای مثال، نگهداری در دمای نامناسب و یا ترک آن در آب و هوای گرم قبل از ذخیره سازی، می تواند آن را برای آلودگی آماده کند.

عدم گرم کردن مواد غذایی که قبلاً تهیه شده بودند، دلیل دیگری برای آلودگی است. چنانچه در بخش سلامت تغذیه در نمناک گفته ایم آلودگی متقابل، که انتقال عوامل آلودگی از یک سطح به سطح دیگر است، اغلب موجب آلوده سازی مواد غذایی آماده خام نظیر سالاد می شود.

از آنجا که این موارد در هیچ فرآیند حرارتی قرار نمی گیرند، عوامل بیماری زا، آن ها را نابود نمی کنند و به همراه غذا بلعیده می شوند.شستن دست ها قبل از خوردن غذا نیز می تواند به نابودی عوامل بیماری زا کمک کند.

به طور مشابه، وسایل آشپزی شسته نشده و یا آشپزخانه کثیف نیز می تواند باعث آلودگی و پخش آن شود.

علل آلودگی غذا و عامل مسمومیت غذایی

غذاهایی که بیشتر در معرض آلوده شدن قرار دارند، عبارتند از:

• گوشت خام
• ماکیان، از جمله تخم مرغ خام و خوب پخته نشده
• صدف های خام و خوب پخته نشده
• شیر غیر پاستوریزه
• غذاهای آماده مانند پنیر نرم، گوشت گوساله پخته، گوشت یا مغز و سر منجمد
• وعده های غذایی آماده مانند ساندویچ
• میوه ها و سبزیجات شسته شده خام
• جوانه های خام از جمله جوانه های تربچه، لوبیا، شبدر و یونجه
• گوشت چرخکده که ممکن است حاوی گوشت از انواع حیوانات باشد

کدام غذاها بیشتر باعث مسمومیت غذایی می شوند؟

نشانه های مسمومیت غذایی چیست؟

برخی از علائم مسمومیت غذایی، عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• سردرد
• سرگیجه
• گرفتگی عضلات
• خستگی
• تب
• درد ماهیچه
• اسهال

علائم مسمومیت غذایی چه هستند؟

چگونه می توانیم خود را نسبت به مسمومیت غذایی ایمن سازیم؟

میکروب ها می توانند روی دست ها و وسایل آشپزی، تخته برش و سطوح آشپزخانه تان رشد کنند بنابراین ضد عفونی کردن هر سطحی که غذای شما با آن تماس می گیرد، اهمیت اولیه ای دارد.

دستان خود را قبل و بعد از تهیه و خوردن غذا با آب و صابون بشورید. همین کار را برای غذاهای خود، سکوهای آشپزخانه و وسایل دیگر آشپزخانه نیز انجام دهید.

از آلودگی متقابل بین غذاهای خام و آماده اجتناب کنید با جدا نگه داشتن آن ها به طور کامل، در زمان خرید و در طول آماده سازی غذا و ذخیره سازی از این اتفاق می توان جلوگیری کنید.

غذاها را در دمای بهینه بپزید، به ویژه گوشت، ماهی و تخم مرغ.

از یک دماسنج غذایی برای اطمینان از اینکه غذا در واقع پخته شده" استفاده کنید.

غذاهای یخ زده را به طور مناسب ترجیحاً در یخچال آب کنید و نه در دمای اتاق.

اگر از مایکروویو استفاده می کنید، فوراً غذا را بپزید و نگذارید که بماند.

چه کنیم دچار مسمومیت غذایی نشویم؟

زمانی که شک کردید، آن را رها کنید:

اگر شما نگران روش تهیه غذا هستید، سرو کار کنید و یا ذخیره کنید، بهتر است که از آن استفاده نکنید تا مشکلات سلامتی احتمالی را ایجاد نکنید.

مواد غذایی ذخیره شده در دمای سرد را با تنظیم یخچال در زیر 40 درجه فارنهایت حفظ کنید.

در مورد مواد غذایی فاسد شدنی، در عرض 2 ساعت از خرید یخ بزنند.

میوه ها و سبزیجات را قبل از خوردن به طور کامل بشویید تا از شر هر گونه کثیفی،آفت کش ها، سموم و سایر عوامل بیماری عفونی جلوگیری شود.

از غذاها قبل از اینکه تاریخ انقضایشان بگذرند استفاده کنید.

از سوشی یا محصولات دیگری که خام هستند دوری کنید، زیراممکن است حاوی انگل های حاوی مسمومیت غذایی باشند.

از شیر غیرپاستوریزه، آب میوه و آب سبزیجات شسته نشده اجتناب کنید که به احتمال زیاد باعث مسمومیت غذایی می شوند.

مسمومیت غذایی

درمان اولیه برای مسمومیت غذایی:

اسهال و استفراغ در مسمومیت غذایی، روش های بیرون راندن سموم و پاتوژن ها از بدن است.

اما اینکار هم چنین می تواند منجر به کم شدن آب بدن شود بنابراین برای مرطوب نگه داشتن بدن با افزایش مصرف مایع برای جبران مقدار آب از دست رفته استفاده کنید. این به نوبه خود به سیستم ایمنی بدن کمک خواهد کرد.

وقتی از مسمومیت غذایی رنج می برید، بدن شما احتمالاً از کمبود مواد معدنی نظیر سدیم، پتاسیم و کلسیم رنج می برد. بالا بردن غذاهایی که منابع غنی از مواد معدنی برای جبران هستند.

نوشیدنی مانند محلول مجدد آب خوراکی (ORS)، نوشیدنی های ورزشی، آب میوه تازه، یا آب نارگیل گزینه های موثر برای احیای تعادل مایع / معدنی هستند.

اگر استفراغ به حدی شدید است که قادر به نگه داشتن چیزی نیستید، پس یک ساعت صبر کنید و چیزی بنوشید. پس از یک ساعت، شروع به نوشیدن آرام مایعات از جمله یک جرعه آب در هر 5 دقیقه کنید.

این به بدن شما زمان کافی می دهد تا آب را بدون ایجاد یک استفراغ دیگر جذب کند.

چه چیز برای مسمومیت غذایی خوب است؟

از نیکوتین و نوشیدنی های اسیدی مانند چای یا قهوه اجتناب کنید.

می توانید داروهایی برای درمان اسهال و یا استفراغ استفاده کنید.

شما باید پیش از شروع هر گونه دارو برای مسمومیت غذایی با پزشک خود مشورت کنید، تا از هر گونه عوارض جانبی در آینده جلوگیری کنید.

از خوردن غذاهای جامد، سنگین، تند و چرب پرهیز کنید که می تواند فشار بیشتری بر روی شکم شما وارد کند.

برخی از جایگزین های ایمن تر و سالم تر، موز، سیب زمینی آب پز یا له شده، سبزیجات آبپز، بلغور جو دو سر، برنج، ماست و غیره هستند.

میزان زیادی استراحت کنید، تا به بدنتان زمان کافی برای مبارزه و بازیابی از عفونت بدهید.

برای مسمومیت غذایی چه باید کرد؟

چه زمانی باید برای مسمومیت غذایی به پزشک مراجعه کرد؟

به طور کلی، مسمومیت غذایی بدون هیچ نوع درمان خاصی خودش بهبود می یابد، اما باید فوراً به پزشک عمومی مراجعه کنید، اگر:

به شدت بیمار هستید و قادر به نگهداری مایعات به خاطر استفراغ یا اسهال نیستید.

بیش از 60 سال دارید یا بیمار یک نوزاد است.

به شدت آب از دست داده اید و علائم زیر را دارید:

• ضربان قلب سریع و نامنظم، سردرگمی، ادرار ناچیز یا هیچ اثری از ادرار در شما وجود ندارد و چشم های گود رفته ای دارید.
• باردارید.
• سیستم ایمنی ضعیفی دارید، مثل بیمارانی که تحت درمان اچ آی وی یا سرطان هستند.
• علائمی چون وجود خون در ادرار، آسیب در بینایی یا سخن گفتن، یا تب بالاتر از 101.5 را تجربه می کنید.

مسمومیت غذایی در بارداری

درمان های خانگی برای مسمومیت غذایی

توجه:درمان های خانگی که در این بخش از سلامت نمناک لیست شده اند با استفاده از ترکیبات ساده و در دسترس، به مدیریت و تسکین علائم یا ناراحتی مربوط به مسمومیت غذایی کمک می کنند با این حال، باید به خاطر داشته باشید که مسمومیت غذایی یک مشکل جدی است و اگر به روش مناسب و به موقع درمان نشود، می تواند به مرحله تهدید کننده زندگی برسد پس مثل همیشه بخش بهداشت و سلامت نمناک تاکید می کند حتما با مشورت پزشک برای درمان اقدام کنید.

1. زنجبیل به دستگاه گوارش ومسمومیت غذایی کمک می کند:

زنجبیل یک درمان خانگی عالی برای درمان تقریباً تمام انواع مشکلات گوارشی از جمله بیماری هایی است که ناشی از مسمومیت غذایی هستند.

با توجه به ویژگی های ضدمیکروبی اس، به دفع پاتوژن های مسمویت های غذایی کمک می کند و به جذب مواد مغذی ضروری از غذا کمک می کند و در نتیجه گوارش سالم را ترویج می کند.

نوشیدن یک فنجان چای زنجبیل بعد از صرف نهار یا شام برای کاهش تپش قلب، تهوع و دیگر علائم مرتبط با مسمومیت غذایی مفید است.برای تهیه چای زنجبیل، یک قاشق چای خوری زنجبیل خرد شده را در یک فنجان آب به مدت چند دقیقه بجوشانید.

کمی قند یا عسل اضافه کنید، و چای شما آماده است.

رفع مسمومیت غذایی با چای گیاهی

گزینه دیگر اضافه کردن چند قطره آب زنجبیل به یک قاشق چای خوری عسل است.این مخلوط را چند بار در روز قورت دهید تا التهاب و درد را کاهش دهد.

همچنین می توانید تکه های زنجبیل خام را بخورید.

نکته:زنجبیل معمولاً به روش مثبتی بر سطح انسولین اثر می گذارد.

افراد مبتلا به دیابت ممکن است نیاز به تنظیم دوز انسولین خود را بر این اساس داشته باشند. از این درمان خانگی تنها در صورتی استفاده کنید که علائم شما ملایم باشد.

درمان مسمومیت غذایی با زنجبیل

2. روغن پونه کوهی به حذف باکتری هایمسمومیت غذایی کمک می کند:

دو ترکیب فعال یافت شده در روغن پونه کوهی، کارواکرول و تیمول، خواص ضد میکروبی قوی ضد میکروبی دارند که به از بین بردن پاتوژن ها کمک می کند. علاوه بر این، به عنوان ماده نگهدارنده غذایز عمل می کند و از خراب شدنش جلوگیری می کند.

هم چنین می توانید از دیگر روغن هایی مانند روغن آویشن یا روغن لیمو استفاده کنید، که در برابر اتفاقات بد شکمی نیز موثر هستند.یک معجون را با افزودن 1 قطره روغن پونه کوهی به چند قطره روغن زیتون آماده کنید.

این کار را سه بار در روز با وعده غذایی برای دو روز بخورید.دقت کنید که از میزان مصرف بیشتر نشود.

درمان مسمومیت غذایی با طب سنتی

3. مسمومیت غذایی و عملکرد دستگاه گوارشتان را با کمی سرکه سیب بهبود ببخشید:

با اینکه سرکه طبیعت اسید دارد، اما در بدن دارای اثر قلیایی است.این دقیقاً مکانیزم کاری است که به تسکین التهاب غشا معده و روده کمک می کند که اغلب با مسمومیت غذایی مرتبط است.علاوه بر این، این کار در برابر ای.کولای موثر است.

مطالعه ای که در سال 2007 منتشر شد، نشان داد که سرکه و روغن زیتون، قوی ترین فعالیت باکتریایی را در برابر همه نژادهای مسمومیت های غذایی نشان می دهند.

فقط 2 قاشق سوپ خوری سرکه سیب را با یک فنجان آب ولرم مخلوط کنید و قبل از خوردن غذا این محلول را بنوشید.یا، می توانید 2 تا 3 قاشق چای خوری سرکه سیب را بنوشید.

توجه:همیشه سرکه سیب را رقیق کنید، اسیدی شدن معده و روده ممکن است بیشتر موجب آزار و اذیت شکم شود.

مسمومیت غذاییتان را با سرکه رفع کنید

4. دانه شنبلیله و ماست مناسب درمان مسمومیت غذایی:

ماست خاصیت آنتی باکتریایی و ضد میکروبی دارد که به مبارزه با باکتری ها در ریشه مسمومیت غذایی شما کمک می کند. علاوه بر این، دانه های شنبلیله برای تسکین ناراحتیتان مفید است.

مقدار توصیه شده برای مصرف 1 قاشق چای خوری از دانه های شنبلیله همراه با یک قاشق سوپ خوری ماست است.شما فقط باید دانه ها را قورت بدهید و به جویدن آن ها نیاز ندارید.

تاثیر ترکیب دانه های شنبلیله و ماست باعث تسکین فوری درد معده و استفراغ شما خواهد شد.

توجه:این درمان خانگی می تواند همراه با درمان پزشکی تجویز شده برای تسکین ناراحتی ناشی از مسمومیت غذایی مورد استفاده قرار گیرد.

علاوه بر این، دانه های شنبلیله دارای یک اثر هیپوگلیسمی هستند؛ بنابراین بیماران مبتلا به دیابت باید با احتیاط از آن استفاده کنند و ممکن است لازم باشد که میزان مصرف انسولین خود را براساس آن تنظیم کنند.

شنبلیله باید در طول دوران بارداری به طور متوسط مورد استفاده قرار گیرد، چرا که مصرف زیاد آن ممکن است موجب انقباضات زودرس یا ناهنجاری جنینی شود.

درمان مسمومیت غذایی با ماست و دانه شنبلیله

5. آب لیمو یک داروی ضد سمی برایمسمومیت غذایی است:

خواص ضد التهابی، ضد ویروسی و ضد باکتریایی لیمو می تواند به سرعت بازیابی شما از طریق مسمومیت غذایی کمک کند. اسید موجود در لیمو به کشتن باکتری هایی کمک می کند که باعث مسمومیت غذایی می شوند و نیز یک کمک گوارشی معروف هستند.

فقط کمی قند به یک قاشق چای خوری آب لیمو اضافه کنید و این عصاره را دوتا سه بار در روز بنوشید.شما هم چنین می توانید آب گرم را با آب لیمو کنید و برای تمیز کردن سیستم خود بنوشید.

درمان مسمومیت غذایی با آبلیمو

6. ریحان می تواند به تسکین دردهای شکمیمسمومیت غذایی کمک کند:

ریحان یک گیاه عالی برای تسکین ناراحتی شکمی ناشی از مسمومیت غذایی است. همچنین خواص ضد میکروبی دارد که به مبارزه با میکرو ارگانیسم هایی که مسئول این مشکل هستند کمک می کند.

شما می توانید به روش های مختلفی از ریحان استفاده کنید.عصاره ریحان را با یک قاشق سوپ خوری عسل مخلوط کنید و چند بار در روز بنوشید. شما هم چنین می توانید مقداری آب گشنیز تازه را به آن اضافه کنید.

چند قطره روغن ریحان را در 4 فنجان آب نوشیدنی بریزید. آنها را به آرامی در طول روز بنوشید تا باکتری که باعث درد معده و مشکلات دیگر می شود را نابود کنید.

برگ های ریحان، مقداری نمک دریایی و کمی فلفل سیاه را به 3 قاشق سوپ خوری ماست ساده اضافه کنید. این مخلوط را سه تا چهار بار در روز بخورید تا نشانه های شما فروکش کند.

درمان مسمومیت غذایی با روش خانگی

7. سیر می تواند در مسمومیت غذایی به شما کمک کند:

سیر همچنین در مبارزه با مسمومیت غذایی به دلیل خواص ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد قارچی اش بسیار موثر است. هم چنین علائمی نظیر اسهال و درد شکمی را تسکین می دهد.

یک سیر تازه را بجوید، و سپس آن را با کمی آب گرم بشویید.اگر می توانید بوی سیر را تحمل کنید، عصاره سیر را نیز امتحان کنید.هم چنین می توانید یک معجون ترکیبی از روغن سیر و روغن سویا درست کنید و بعد از خوردن آن را روی شکم خود بمالید.

توجه:مصرف زیادی سیر باعث تپش قلب و یا خطر مشکلات ناشی از خونریزی می شود.اگر شما مسائل گوارشی مانند سندروم روده تحریک پذیر دارید و یا عمل جراحی را داشته اید یا دارید، به پزشک تان بگویید.

درمان مسمومیت غذایی با سیر

8.مسمومیت غذایی خود را با یک موز خوب کنید:

هضم موز در معده آسان است.علاوه بر این، غنی از پتاسیم است که آن ها به پر کردن انبارهای پتاسیم که به خاطر استفراغ و اسهال در پی مسمومیت غذایی دنبال می شوند، کمک می کنند.

محتوای فیبر بالا فقط به عنوان یک پاداش عمل می کند و به بخش گوارشی شما کمک بسیار می کند.خوردن فقط یک عدد موز نیز به احیای سطح انرژی شما کمک می کند.

می توانید به سادگی یک موز پوست کنده را بخورید و یا شیرموز درست کنید و دو یا سه بار در روز آن را بنوشید.

درمان خانگی مسمومیت غذایی با موز

9. به ویژگی های بهبود دهنده خود اعتماد کنید تا مسمومیت غذایی را درمان کنید:

دانه های زیره، یک عامل درمانی است تا ناراحتی شکمی و التهاب معده ناشی از مسمومیت غذایی را کاهش دهد.یک قاشق چای خوری تخم زیره را در یک فنجان آب بجوشانید.یک قاشق چای خوری آب گشنیز را در کمی نمک اضافه کنید.

این محلول را دو بار در روز به مدت چند روز بنوشید.هم چنین می توانید یک نوشیدنی گیاهی از دانه زیره سبز، نمک و آسافتیدا تهیه کنید.دو یا سه بار در روز بنوشید. این کار سیستم را تصفیه می کند و علائم شما را تسکین می دهد.

درمان مسمومیت غذایی با گیاهان دارویی

10. چای گیاهی می تواند به دستگاه گوارش شما و مسمومیت غذایی کمک کند:

انواع مختلف چای های گیاهی می توانند به دستگاه گوارش شما کمک کنند تا تعادل خود را به دست آورید.هم بدنتان را مرطوب نگه می دارد. چای نعناع یک اثر آرامش بخش روی شکم شما دارد و می تواند گرفتگی عضلات شکم را تسکین دهد.

چای ریشه کامفری برای جلوگیری از عفونت شکم کار می کند.اگر حالت تهوع دارید، جوشانده بابونه را امتحان کنید تا التهاب معده را کاهش دهید و شکم خود را آرام کنید.

توجه:با پزشک عمومی خود مشورت کنید، به خصوص اگر باردار هستید، آلرژی های غذایی خاصی دارید و یا از آن برای کودکان استفاده می کنید.

دمنوش برای درمان مسمومیت غذایی

11. برای درمان مشکلات دستگاه گوارش و مسمومیت غذایی، عسل یک داروی آرام بخش است:

عسل هر دو خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی را دارد که می تواند برای درمان سو هاضمه و دیگر علائم مسمومیت غذایی موثر باشد. عسل به عنوان یک درمان طبیعی می تواند به شکل خالص خود گرفته شود و یا به چای اضافه شود.

خوردن یک قاشق چای خوری عسل سه بار در روز می تواند برای التیام یک معده ناراحت مفید باشد. هم چنین تشکیل اسید اضافی در معده را کنترل می کند.

توجه:اگرچه عسل برای کودکان و بزرگسالان ایمن است، اما نباید به کودکان زیر 1 سال داده شود چون ریسک سمیت سلولی وجود دارد.

درمان مسمومیت غذایی با عسل

توصیه های دیگر:

در حقیقت، هنگام داشتن اسهال و استفراغ، بهتر است که مصرف مایعات را با آب و مایعات سبک افزایش دهید و از خوردن غذاهای جامد اجتناب کنید.

از خوردن غذاهای سنگین و چرب برای چند ساعت اول اجتناب کنید.