دکتر سلامت

لرزش دست در انسان یکی از اختلالات شایع است که ممکن است در هر سنی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. این مشکل اغلب در هنگام احساسات منفی همچون عصبانیت، اضطراب و خستگی مفرط یا پس از انجام فعالیت های روزانه ظاهر می شود. لرزش دست ها می تواند مشکلات عملکردی و اجتماعی قابل توجهی برای فرد ایجاد کند و نیاز به توجه و درمان مناسب دارد. بنابراین، شناسایی به موقع این اختلال و اقدامات درمانی مؤثر می تواند در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا نقش حیاتی ایفا کند.

علت لرزش دست ها را جدی بگیرید

مواقعی که لرزش دست ها در سنین پایین تر شروع می شود، یا با علائم دیگری همراه است و پیشرفت می کند را باید جدی گرفت.

لرزش دست در افراد سالمند تا حدی طبیعی است، اما در جوانان می تواند علت دیگری داشته باشد که در این مقاله به مهم ترین علل لرزش دست در سنین پایین اشاره می کنیم. هر چیزی ممکن است باعث لرزش دست هایتان شود، از جمله کار کردن زیاد با دست ها یا ابتلا به یک بیماری. ممکن است لرزش دست ها را بیشتر در هنگام صبح مشاهده کنید، زمانی که در حال نوشتن یک پیام کوتاه یا نوشیدن قهوه هستید. یا اینکه لرزش دست ها ممکن است به شکل یک مشکل همیشگی در آمده باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 2011 در پزشک خانواده امریکایی، تکان خوردن یا لرزش یکی از بخش های بدن شایع ترین اختلال حرکتی است و دست های شما مهم ترین بخشی هستند که از این مشکل رنج می برند. اگر دچار مشکل لرزش دست هستید، بدانید که شما تنها نیستید و این مشکل بسیار رایج است.

چه عاملی باعث لرزش دست می شود؟

دکتر جوزف جانکوویک Joseph Jankovic استاد پزشکی اعصاب و دارای صندلی متمایز در بخش اختلالات حرکتی در دانشکده پزشکی بیلورBaylor می گوید:" لرزش دست ممکن است بر اثر عوامل مختلفی بروز کند، از جمله برخی بیماری ها مانند پارکینسون یا مصرف بیش از حد قهوه."

چطور می توانید علت لرزش دست را مشخص کنید؟

در اکثر موارد نمی توانید علت لرزش دست ها را تشخیص دهید. اما پزشک می تواند زمان و چگونگی لرزش دست هایتان را مشخص کند. به عنوان مثال ممکن است دچار لرزش عملکردی شوید و زمانی بروز می کند که در حال بلند کردن چیزی از زمین هستید یا با دست هایتان کاری انجام می دهید.جانکوویک می گوید این نوع لرزش زمانی مشخص است که در حال انجام کاری بر خلاف جاذبه زمین هستید – به عنوان مثال زمانی که در حال خوردن یا نوشیدن هستید یا زمانی که سعی می کنید چیزی را بلند کرده و جلوی صورت خود نگه دارید. همچنین ممکن است دچار لرزش دست در هنگام استراحت باشید، به این معنا که دست های شما در حالت بی حرکتی هم لرزش دارند. دکتر جانکوویک می گوید:بدون در نظر گرفتن نوع لرزشی که با آن روبه رو هستید، اگر لرزش دست شما با فعالیت های روزانه تان تداخل پیدا می کند و یا باعث آزار دیگران می شود، زمان آن رسیده که به پزشک مراجعه کنید.

علت لرزش دست در جوانی

1. لرزش دست در نتیجه لرزش اساسی Essential tremor

دکتر گوردون بالتاک Gordon Baltuch، مددکار و استاد جراحی مغز و اعصاب دانشگاه پنسیلوانیا Pennsylvania و مدیر پژوهش های بیماری پارکینسون، می گوید:تا حدودی رایج ترین نوع لرزش مزمن دست – یک نفر از هر 25 نفر یا 4 درصد جمعیت ممکن است این نوع لرزش را تجربه کنند – لرزش اساسی است که زمانی اتفاق می افتد که شما در حال انجام یک کار با دست های خود هستید. اگر دست های شما در هنگام تایپ کردن یا نوشتن می لرزند، یا زمانی که می خواهید وسیله ای مانند نمکدان را بلند کنید یا یک لیوان آب بنوشید متوجه لرزش دست خود می شوید، این ها نشانه هایی از لرزش اساسی هستند. این لرزش ممکن است خفیف باشد – تقریبا غیر قابل تشخیص – و یا طوری واضح باشد که به خاطر آن نمی توانید فعالیت های روزانه خود را کامل کنید. بهترین اقدامی که در این شرایط می توانید انجام دهید، برای اطمینان بیشتر به پزشک مراجعه کنید. دکتر بالتاک می گوید:ما نمی دانیم چه عاملی باعث بروز لرزش اساسی می شود. این مشکل در خانواده ها به صورت ارثی مشاهده می شود، بنابراین به نظر می رسد ژنتیک نقش مهمی در بروز این مشکل دارد، اما ما علت اصلی را نمی دانیم. علت این عارضه ممکن است مربوط به مشکلی در مخچه cerebellum در ارسال و دریافت اطلاعات باشد.مخچه بخشی از مغز است که مهارت های حرکتی را کنترل می کند. اما جزئیات مبهم هستند. لرزش اساسی معمولا در یک دست شروع می شود و اغلب در دستی که فرد بیشتر استفاده می کند و در نهایت به دست دیگر می رسد. گرچه خطر ابتلا به لرزش اساسی با افزایش سن بیشتر می شود، اما ممکن است در هر سنی بروز می کند. بالتاک می گوید:در بین بیماران من حتی کودکانی هستند که به لرزش اساسی دچار هستند. اگر لرزش اساسی خفیف است، نیاز به انجام کار خاصی نیست. این حالت ممکن ست با افزایش سن بدتر شود و یا اصلا اینطور نباشد. به هرحال درمان نکردن آن در سنین پایین مشکل خاصی به وجود نمی آورد. اگر این لرزش روی زندگی و کارهای روزمره تان تاثیر گذاشت، داروهایی وجود دارند که به شما کمک می کنند. دکتر بالتاک می گوید:" مهم ترین روش درمان استفاده از مسدود کننده های بتا beta blocker است. اگر این داروها موثر نبودند، برخی از داروهای ضد انعقاد می توانند موثر باشند." اگر استفاده از دارو موثر نباشد، برخی روش های جراحی در دسترس هستند.

2. لرزش دست بر اثر بیماری پارکینسون

دکتر مایکل رزاک Michael Rezak، مدیر بخش اختلالات حرکتی و بیماری های نورودژنراتیو* Neurodegenerative در پزشکی شمال غربی می گوید:گرچه لرزش اساسی در دست ها زمانی مشاهده می شود که دست هایتان در حال انجام حرکت و فعالیت هستند، اما لرزش دست ها که ناشی از بیماری پارکینسون است، لرزش در حال استراحت نامیده می شود، زیرا زمانی خود را نشان می دهد که دست های شما هیچ حرکتی ندارند. * نورودژنراتیو neurodegenerative.بیماری،فرایند یا وضعیتی که سبب زوال سلول های طبیعی سیستم عصبی یا عملکرد آنها می گردد. رزاک می گوید:زمانی که دست ها در دو طرف بدن آویزان هستند یا هیچ تون عضلانی در دست ها وجود ندارد، زمانی است که لرزش ناشی از بیماری پارکینسون مشاهده می شود. همچنین نوع حرکت مربوط به لرزش اساسی بیشتر شبیه به لرزیدن و تکان خوردن است، اما لرزش مربوط به بیماری پارکینسون اغلب دارای ریتم است. برای بسیاری از بیماران لرزش به شکل نوعی حرکت دادن قرص بین انگشت شست و انگشت اشاره شروع می شود. بیماری پارکینسون یک بیماری نورودژنراتیو است که در آن برخی سلول های مغز به تدریج از بین می روند. علت اصلی اینکه چرا مرگ این سلول ها شروع می شود، هنوز مشخص نیست، به هرحال این مشکل در نهایت منجر به کاهش دوپامین dopamine در مغز می شود که منجر به لرزش دست ها و دیگر علائم حرکتی می شود، مانند تیک های صورت، وضعیت بد بدن و مشکل در تکلم. بیماری پارکینسون معمولا در سن 60 سالگی به بعد بروز می کند، اما درصد کمی از افراد در سنین جوانی به این مشکل دچار می شوند. هیچ درمانی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد، اما دارو و برخی فعالیت های جسمی به کنترل علائم کمک می کنند.

3. لرزش دست بر اثر استرس

هر شخصی دارای یک لرزش خیلی خفیف و غیر قابل مشاهده است که بر اثر ضربان قلب، گردش خون و دیگر فرایندهایی که در داخل بدن انجام می شوند، رخ می دهد. این نوع لرزش، لرزش فیزیولوژیک نامیده می شود. جانکویک می گوید:اما تحت شرایط خاص این لرزش می تواند قابل مشاهده شود. یکی از این موقعیت ها استرس و اضطراب شدید است. اگر دست یا صدای شما قبل از صحبت کردن برای تعداد زیادی از مردم شروع به لرزیدن کرد، یا اگر هنگام نگاه کردن به پایین از لبه یک ساختمان بلند، زانوها و پاهایتان شروع به لرزیدن کرد، دچار لرزش فیزیولوژیک افزایش یافته enhanced physiologic tremor شده اید. این نوع لرزش ممکن است آزار دهنده یا ناراحت کننده باشد، بستگی به موقعیت دارد، اما اگر در تمام زمان ها این لرزش را تجربه می کنید و احساس می کنید تاثیر منفی بر روی زندگی شما می گذارد، بهتر است با پزشک مشورت کنید. برخی فعالیت های کاهش دهنده استرس، مانند مدیتیشن، یوگا یا گوش دادن به موسیقی و همچنین داروهای ضد استرس می توانند موثر باشند.

4. لرزش دست بر اثر مصرف بیش از حد کافئین

دکتر جانکوویک می گوید:همانطور که استرس می تواند باعث تشدید لرزش فیزیولوژیک شود، کافئین هم همین تاثیر را دارد. اگر بعد از مصرف قهوه یا دیگر منابع کافئین دچار لرزش دست می شوید، زمان آن رسیده که مصرف کافئین خود را کاهش دهید. گفته می شود کافئین و استرس باعث می شوند لرزش اساسی بیش از پیش به چشم بیاید. اگر فکر می کنید لرزش دست های شما علاوه بر مصرف بیش از حد کافئین به عوامل دیگری نیز بستگی دارد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

5. لرزش دست بر اثر مصرف برخی داروها

مانند استرس و کافئین، مصرف برخی داروها نیز باعث لرزش دست می شوند – به ویژه داروهای آسم مانند bronchodilator. داروهای دیگری که باعث لرزش دست می شوند، عبارتند از آمفتامین Amphetamine ، برخی از استاتین ها statin و مهار کننده های باز جذب سروتونین SSRI. اگر بعد از مصرف دارو لرزش دست را در خود مشاهده کردید یا اگر به نظر می رسد لرزش دست بعد از مصرف یک داروی جدید شروع شده، پزشک می تواند داروی جایگزین برایتان تجویز کند تا لرزش دست های شما بهبود پیدا کند.

6. لرزش دست بر اثر خستگی بیش از حد

و باز هم عامل دیگری که باعث لرزش فیزیولوژیک می شود خستگی بیش از حد است. خستگی شما چه بر اثر کم خوابی باشد و چه در نتیجه تمرینات سخت و طولانی، در هر دو حالت خسته بودن عضلات منجر به لرزش دست ها و دیگر قسمت های بدن می شود. به این ترتیب هر چیزی که باعث مختل شدن خوابتان می شود، می تواند باعث لرزش دست شما نیز شود. خستگی می تواند لرزش اساسی را بدتر کند. بنابراین اگر دست های شما همیشه می لرزند – اما زمانی که خسته یا کم خواب هستید بدتر می شود – بهتر است با پزشک مطرح کنید.