دکتر سلامت

واکسن های کرونای مدرنا و فایزر از جهات متعددی دارای شباهت های قابل توجهی در زمینه تاثیرگذاری و برقراری ایمنی در بدن هستند. با این وجود، این دو واکسن کووید-19 دارای برخی تفاوت های اساسی نیز می باشند. به عنوان مثال، واکسن مدرنا از فناوری mRNA و واکسن فایزر از فناوری ویروس بی خاصیت شده بهره می گیرند. همچنین این دو واکسن از جهت دوز مورد نیاز، دوره زمانی تزریق دوز دوم، دمای نگهداری و برخی ویژگی های دیگر با یکدیگر متفاوت هستند. بررسی و مقایسه دقیق این تفاوت ها می تواند در انتخاب مناسب ترین واکسن برای هر فرد کمک کننده باشد.

مقایسه و بررسی دقیق واکسن کرونای مدرنا و فایزر

سازمان غذا و داروی آمریکا در تاریخ 18 دسامبر، ضرورت استفاده از واکسن دوم کووید-19 که توسط مدرنا تولید شده است را به سراسر کشور اعلام کرد. علی رغم این اعلام، ده ها هزار کارمند بخش سلامت، پرستاران و همچنین شهروندان آمریکایی هنوز واکسیناسیون فایزر را انجام نداده اند. همچنین انتظار می رود که میلیون ها دوز از واکسن مدرنا در اختیار کشورهای اروپایی و آسیایی قرار بگیرد تا واکسیناسیون گسترده تری صورت پذیرد.

هر دو واکسن از یک تکنولوژی پایه و یکسان به نام mRNA استفاده کرده اند. این واکسن ها ضرورتاً به سلول های ما آموزش می دهند که چگونه پروتئینی را ایجاد کنند که بتوانند بدون استفاده از ویروس زنده که عامل ایجاد کووید 19 است، پاسخ ایمنی را در بدن بالا ببرد. زمانی که پاسخ ایمنی تحریک شود، بدن پادتن هایی را تولید می کند که در صورت وارد شدن ویروس واقعی، بتواند در برابر عفونت مبارزه کند. اما از آن جایی که هر دو واکسن در مورد برقراری امنیت و تاثیرگذاری بسیار شبیه به هم هستند، تفاوت هایی هم دارند که در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک به آنها پرداخته ایم. تفاوت اصلی آن ها در دمایی است که ذخیره شده اند و فاصله زمانی که باید تزریق شوند.

نیازهای متفاوت دمایی برای نگهداری واکسن فایزر و واکسن مدرنا

واکسن فایزر:

• این واکسن در محوطه هایی پر از یخ های خشک نگهداری می شود و دمای آن باید کمتر از منفی 94 درجه فارنهایت باشد و حتماً باید در این دما نگهداری گردد.
• آمپول آن ها را داخل یخچال به مدت 5 روز نگه می دارند. این واکسن باید بین 30 دقیقه تا 2 ساعت بعد از قرار گرفتن در دمای اتاق استفاده شود.

واکسن مدرنا:

• این واکسن باید در دمای استاندارد فریزر یعنی منفی 4 درجه فارنهایت نگهداری شود.
• آمپول آن نیز باید در فریزر استاندارد تا بیش از 6 ماه نگهداری گردد.
• این واکسن همچنین می تواند تا 30 روز داخل یک یخچال استاندارد بماند و باید حتما 12 ساعت بعد از قرار گرفتن در دمای اتاق استفاده شود.

مهم :واکسن مدرنا به اندازه واکسن فایزر، نیاز به انتقال و نگهداری در دمای خیلی سرد ندارد. بنابراین پخش کردن آن مخصوصاً در جوامع کوچکتر و نواحی روستایی که به یخچال نیاز ندارند، راحت تر است.

شرایط قبل از تزریق

آمادگی آن کمی تفاوت دارد:

واکسن فایزر:

• زمانی که آمپول این واکسن را از جای خنک بیرون می آورند، باید آن را با آب نمک رقیق کنند و قبل از تزریق این کار را انجام دهند.

واکسن مدرنا:

• این واکسن بعد از بیرون آوردن آماده استفاده است و نیاز به رقیق سازی با آب نمک ندارد.

مهم:رقیق کردن با آب نمک کار جدید و عجیبی نیست، مثلاً برای واکسن سرخجه هم این کار را انجام می دهند.

چه کسی می تواند واکسن بزند ؟

واکسن فایزر: افراد 16 سال به بالا

واکسن مدرنا: افراد 18 سال به بالا

مهم:افراد زیر 18 سال احتمالاً تا بهار سال 2021 هیچ واکسنی دریافت نمی کنند؛ مگر این که عضو کادر درمان، پرستار یا خدمه بیمارستان باشند.

افراد بالای 65 سال که بیماری های زمینه ای دارند، اولین گروهی هستند که واکسن دریافت می کنند. شاید بعد ها واکسن برای افراد جوان تر هم در دسترس قرار بگیرد.

عوارض جانبی

واکسن فایزر:

• رایج ترین عارضه جانبی، درد تزریق واکسن است که ممکن است بعد از آن خستگی، سردرد، درد عضلانی، لرز درد مفصل و تب هم احساس شود.
• در انگلستان دو مورد از کارمندان سلامت بعد از تزریق واکسن واکنش های شدید آلرژیک را تجربه کرده اند.
• دو نفر از این کارمندان در آلاسکا نیز واکنش های آلرژیک را بعد از دریافت واکسن فایزر اعلام کرده اند.
• در یک آزمایش در آمریکا هم 4 نفر از افرادی که واکسن زده بودند، به فلج بل دچار شدند که یک فلج کوتاه مدت در ماهیچه های صورت است.

واکسن مدرنا:

• رایج ترین عارضه جانبی، درد در محل تزریق است که ممکن است با خستگی، سردرد، درد ماهیچه، درد مفصل و لرز نیز همراه باشد.
• سه نفر از افرادی که این واکسن را تزریق کردند، به فلج بل دچار شدند.

مهم:این عوارض جانبی اساساً در هر سنی وجود دارد. در هر دو مورد فلج بل گزارش شده بود یک فلج بسیار کوچک در نواحی صورت بود اما نشان دهنده این است که این افراد باید با دقت بیشتری وضعیت را بررسی کنند تا مطمئن شوند که این فلج صورت به واکسن مرتبط بوده است یا خیر.

در مورد گزارش واکنش های آلرژیک آنافیلاکتیک، یکی از کسانی که واکسن دریافت کرده بود، سابقه واکنش آلرژیک داشت. بنابراین مقامات رسمی فدرال در آمریکا هشدار دادند افرادی که سابقه آلرژی شدید به هرگونه واکسن دارند، نباید این واکسن را استفاده کنند.

چند دوز تزریق نیاز است ؟

واکسن فایزر:

• دو بار تزریق با فاصله 21 روزه برای تاثیرگذاری کامل نیاز است.

واکسن مدرنا:

• دو بار تزریق با فاصله 28 روزه نیاز است.

مهم :هر دو کمپانی طبق نسخه واکسن خودشان این فاصله ها را تعیین کرده اند.