دکتر سلامت

پیرچشمی یا کاهش توانایی تمرکز بر اجسام نزدیک، یکی از شایع ترین تغییرات چشمی است که با افزایش سن افراد رخ می دهد. این پدیده ارتباطی با سایر مشکلات بینایی ندارد و به طور طبیعی در روند پیری چشم ها به وجود می آید. به عبارت دیگر، پیرچشمی یک فرآیند فیزیولوژیکی است که هر فردی با بالا رفتن سن ممکن است با آن مواجه شود، بدون آنکه لزوماً نشان دهنده وجود بیماری یا اختلال چشمی خاصی باشد.

پیر چشمی را به طور کامل تر بررسی کنید

پیر چشمی به کاهش تدریجی توانایی چشم در تمرکز بر روی اشیاء نزدیک اشاره دارد که با افزایش سن اتفاق می افتد. اکثر افراد پس از 40 سالگی، زمانی که شروع به مشکل در خواندن متون کوچک - از جمله پیام های متنی در تلفن همراه خود - می کنند، متوجه علائم پیر چشمی می شوند. این شرایط طبیعی و رایج است و با افزایش سن، بسیاری از افراد با آن مواجه می شوند.

شما نمی توانید از پیر چشمی فرار کنید، حتی اگر قبلاً مشکل بینایی نداشته اید. حتی افرادی که نزدیک بین هستند، متوجه می شوند که در هنگام دید عینک معمولی یا لنزهای تماسی برای اصلاح دید از دور، پیر چشمی خود را نشان می دهد.

محققان تخمین می زنند که نزدیک به 2 میلیارد نفر در سراسر جهان مبتلا به پیر چشمی هستند.

اگرچه پیر چشمی با افزایش سن، یک تغییر طبیعی در چشمان ماست، اما اغلب یک رویداد مهم و عاطفی است زیرا نشانه پیری می باشد که نادیده گرفتن و پنهان کردن آن غیرممکن است.

در مناطقی از جهان که دسترسی به خدمات مراقبت از بینایی وجود ندارد، پیر چشمی بیش از یک ناراحتی عادی است - این یکی از دلایل اصلی اختلال بینایی است که باعث کاهش کیفیت زندگی و بهره وری افراد می شود.

علائم پیر چشمی

هنگامی که مبتلا به پی چشمی شدید، باید تلفن هوشمند و اشیاء دیگر و موارد خواندنی (کتاب، مجله، فهرست، برچسب ها و غیره) را از چشم خود دورتر نگه دارید تا واضح تر آنها را ببینید.

متأسفانه، وقتی اجسام را دورتر از چشمان خود حرکت می دهید از نظر اندازه کوچکتر می شوند، بنابراین این تنها یک راه حل موقت و جزئی موفقیت آمیز برای پیر چشمی است.

چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته ایم اگر هنوز هم می توانید اشیاء نزدیک را به خوبی مشاهده کنید، پیر چشمی می تواند باعث سردرد، کشیدگی چشم و خستگی بینایی شود که خواندن و سایر کارهای نزدیک بینایی را ناراحت تر و خسته کننده تر می کند.

چه عواملی باعث ابتلا به پیر چشمی می شود

پیر چشمی یک فرآیند مرتبط با سن است. این ضخیم شدن تدریجی و از بین رفتن انعطاف پذیری عدسی های طبیعی داخل چشم شماست.

این تغییرات وابسته به سن در پروتئین های موجود در عسی اتفاق می افتد و باعث می شود عدسی به مرور زمان سخت تر و غیر الاستیک شود. همچنین تغییرات مربوط به سن در فیبرهای عضلانی اطراف عدسی اتفاق می افتد. با خاصیت ارتجاعی کم، تمرکز چشم ها روی اجسام نزدیک دشوار می شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

اگر تاری دید شما را از خواندن، انجام کارهای نزدیک یا لذت بردن از سایر فعالیت های عادی، دور می کند، به چشم پزشک مراجعه کنید. او می تواند تشخیص دهد که آیا شما پیر چشمی دارید یا از گزینه های خود به شما توصیه می کند.

اگر:

از بین رفتن ناگهانی بینایی در یک چشم با یا بدون درد چشم و بینایی ناگهانی مبهم یا تاری را تجربه کنید

چشمک های نور، لکه های سیاه و یا حفره های اطراف چراغ را ببینید

بینایی مضاعف داشته باشید

فاکتورهای خطر برای پیر چشمی

مهمترین عامل خطر ابتلا به پیر چشمی، سن است. بیشتر افراد تا 40 سالگی توانایی تمرکز روی اشیاء نزدیک را از دست می دهند.

برخی از بیماری ها یا داروهای خاص می توانند باعث بروز پیر چشمی در افراد کمتر از 40 سال شوند. هنگامی که علائم پیر چشمی زودتر از حد معمول رخ دهد، به آن پیر چشمی زودرس گفته می شود. اگر در سنین زودتر از شروع عادی علائم پیر چشمی را مشاهده کنید، ممکن است نشانه بیماری پزشکی زمینه ای باشد.

فاکتورهای خطر

شما در معرض ابتلا به پیر چشمی زود رس قراری خواهید داشت اگر؛

• کم خونی، بیماری قلب و عروقی
• دیابت یا مشکل در متابولیسم قند خون
• هایپروپیا یا دور بینی، یعنی شما در دیدن اشیاء در نزدیکی اشیاء دورتر مشکل بیشتری دارید
• مولتیپل اسکلروزیس، که یک بیماری خود ایمنی است که بر ستون فقرات و مغز شما تأثیر می گذارد
• میاستنی گراویس، که یک اختلال عصبی عضلانی است که بر اعصاب و ماهیچه های شما تأثیر می گذارد
• تروما یا بیماری
• نارسایی عروقی یا جریان خون ضعیف

برخی از داروهای بدون نسخه می توانند توانایی چشم شما در تمرکز روی تصاویر نزدیک را کاهش دهند.

مصرف داروهای زیر می تواند شما را در معرض خطر ابتلا به پیر چشمی پیش از موعد قرار دهد:

• الکل
• داروهای ضد اضطراب
• داروهای ضد افسردگی
• آنتی هیستامین ها
• ضد روانپزشکی
• ضد اسپاسم
• دیورتیک ها (ادرار آورها) 

عوامل دیگری که ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به پیر چشمی زودرس قرار دهد عبارتند از:

• زن بودن
• جراحی داخل چشم یا جراحی که در قسمت داخلی چشم انجام می شود
• خوردن یک رژیم ناسالم
• داشتن بیماری رفع فشار، یا "خم شدن" ، که از فشار سریع ناشی می شود و به طور معمول در غواصان غواصی که خیلی سریع به سطح آب می آیند رخ می دهد. 

تشخیص

پیر چشمی توسط یک معاینه چشم اصلی تشخیص داده می شود، که شامل ارزیابی انکسار و معاینه سلامت چشم است.

ارزیابی انکسار مشخص می کند که آیا شما نزدیک بینی یا دور بین بودن، آستیگماتیسم یا پیر چشمی دارید. پزشک شما ممکن است از ابزارهای مختلفی استفاده کند و از شما بخواهد که چندین لنز را بررسی کنید تا فاصله و بینایی شما را آزمایش کند.

پزشک چشم شما به احتمال زیاد قطره ای را در چشم شما قرار می دهد تا چشمتان را برای معاینه سلامت چشم بیازماید. این ممکن است باعث شود تا چند ساعت بعد از ریختن قطره چشم شما نسبت به نور حساس تر شود. این کار پزشک شما را قادر می سازد تا راحت تر قسمت داخلی چشم خود را مشاهده کند.

چشم پزشکان به بزرگسالان توصیه می کند تا هر چند سال یک بار به چشم پزشکی مراجعه کنند؛

• پنج تا 10 سال زیر 40 سال
• دو تا چهار سال بین 40 تا 54 سال است
• یک تا سه سال بین 55 تا 64 سال
• یک تا دو سال از 65 سالگی شروع می شود

ممکن است در صورت داشتن عوامل خطر بیماری چشم یا عینک یا لنزهای تماسی نیاز به معاینات بیشتر داشته باشید.

درمان

هدف از درمان جبران ناتوانی چشم شما در تمرکز روی اشیاء مجاور است. گزینه های درمانی شامل استفاده از عینک اصلاحی (لنزهای تماشایی) یا لنزهای تماسی، عمل جراحی انکسار یا دریافت لنز برای پیر چشمی است.

عینک

عینک یک روش ساده و بی خطر برای اصلاح مشکلات بینایی ناشی از جمله پیر چشمی می باشد. اگر قبل از بروز پیر چشمی دید خوب و غیر اصلاح شده ای داشتید ممکن است از عینک مطالعه بدون نسخه استفاده کنید. از چشم پزشک خود بپرسید که آیا عینک بدون نسخه برای شما مناسب است یا خیر.

بیشتر عینک های مطالعه بدون نسخه از قدرت 1 درجه قطر (D) تا 3/3 درجه است.

هنگام انتخاب عینک خواندن:

درجات مختلف را امتحان کنید تا زمانی که بزرگنمایی را پیدا کنید که به شما امکان خواندن راحت را می دهد، از درجات پایین شروع کنید .

هر جفت را روی مطالب خواندنی که در فاصله مناسب قرار دارد، آزمایش کنید

اگر عینک بدون نسخه کافی نیست یا اگر از قبل به لنزهای اصلاحی برای نزدیک بینی ، دور بینایی یا آستیگماتیسم احتیاج دارید به لنزهای تجویز شده برای پیر چشمی نیاز دارید. انتخاب های شما شامل موارد زیر است:

عینک مطالعه با نسخه. اگر مشکل بینایی دیگری ندارید، می توانید از عینک با لنزهای نسخه ای فقط برای خواندن استفاده کنید. هنگامی که مطالعه نمی کنید، استفاده از آن را کنار بگذارید.

دو کانونی ها؛ این لنزها دارای یک خط افقی قابل مشاهده هستند که فاصله تشخیص داده شده در نسخه را در بالای خط قرار داده و نسخه مطالعه شما را در زیر خط قرار می دهد.

محورها این لنز ها اصلاحاتی را برای دیدن در نزدیکی، دید در مسافت میانی - مانند صفحه نمایش رایانه - و دید از راه دور را به همراه دارند. سه کانونی ها با دو خط افقی قابل مشاهده در لنزها قرار دارد.

چند کانونی پیشرفته؛ این نوع لنزها هیچ خط افقی قابل مشاهده ندارند، اما دارای چندین قدرت برای تصحیح مسافت، فاصله متوسط و نزدیک هستند. نواحی مختلف این لنز از قدرت تمرکز متفاوتی برخوردار است.

نوع پیشرفته ساده (اداری). این لنزها برای کار با فاصله نزدیک از کامپیوتر و کار تصحیحی دارند. شما معمولاً از این موارد در رایانه یا برای مطالعه استفاده می کنید و آنها را هنگام رانندگی یا پیاده روی کنار می گذارید.

لنزهای تماسی

افرادی که مایل به استفاده ازعینک نیستند، اغلب لنزهای تماسی را امتحان می کنند تا مشکلات بینایی خود را که ناشی از پیر چشمی است بهبود بخشد. اگر شرایط خاصی در رابطه با پلک ها، مجاری اشک آور یا سطوح چشم های خود مانند خشکی چشم وجود داشته باشد، ممکن است این گزینه برای شما مفید نباشد.

چندین نوع لنز موجود است:

لنزهای تماسی دو کانونی. لنزهای تماسی دو کانونی در هر مخاطب تصحیح مسافت و نزدیک را فراهم می کنند. در یک نوع لنزهای دو کانونی، قسمت پایین، خواندن لنز وزن دارد تا لنزها به درستی در چشم شما قرار بگیرند. انواع جدیدتر لنزهای تماسی دو کانونی یک نوع تصحیح را از طریق لبه های (حاشیه) هر لنز و نوع دیگر تصحیح از طریق مرکز لنزها ارائه می دهند.

لنزهای تماسی مونو ویژن. برای مخاطبان مونو ویژن، شما یک لنز تماسی برای دید از راه دور در یک چشم (معمولاً چشم غالب شما) و یک لنز تماسی برای دید نزدیک از چشم دیگر خواهید داشت.

مونو ویژن اصلاح شده. با استفاده از این گزینه، یک لنز تماسی دو کانونی یا چند کانونی را در یک چشم و یک لنز تماسی برای فاصله در سمت دیگر (معمولاً چشم قوی تر) قرار می دهید. شما از هر دو چشم برای فاصله و یک چشم برای مطالعه استفاده می کنید.

جراحی انکسار

جراحی انکسار شکل قرنیه شما را تغییر می دهد. از لحاظ پیر چشمی، این روش درمانی می تواند برای بهبود دید نزدیک در چشم ضعیف تر شما استفاده شود. این کار مثل استفاده از لنزهای تماشای مونو ویژن است. حتی بعد از عمل ممکن است نیاز به استفاده از عینک برای مشاهده نزدیک داشته باشید.

با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید، زیرا این روش قابل برگشت نیست. ممکن است بخواهید قبل از اقدام به عمل جراحی لنزهای تماسی مونوویژن را برای مدتی امتحان کنید.

روش های جراحی انکسار شامل:

کراتوپلاستی رسانا. این روش با استفاده از انرژی فرکانس رادیویی برای اعمال گرما در نقاط کوچک اطراف قرنیه استفاده می شود. گرما باعث می شود که لبه قرنیه کمی کوچک شود و انحنای آن (استحکام) و توانایی تمرکز آن افزایش یابد. نتایج کراتوپلاستی رسانا متغیر است و ممکن است طولانی نباشد.

با کمک لیزر در کراتوپلاستی درجا (LASIK). با این روش، جراح چشم شما یک لایه نازک و لولایی را عمیق تر به داخل قرنیه شما می فرستد. او سپس از لیزر برای از بین بردن لایه های داخلی قرنیه شما برای تقویت شکل منحنی آن استفاده می کند.

بهبودی ناشی از جراحی لیزیک معمولاً سریعتر و دردناک تر از سایر جراحی های قرنیه است.

کراتکتومی زیرپیفلیال با کمک لیزر (LASEK). جراح فقط یک پوشش محافظ بیرونی قرنیه (اپیتلیوم) یک تکه فوق العاده نازک ایجاد می کند. او سپس از یک لیزر برای تغییر شکل لایه های بیرونی قرنیه استفاده می کند، منحنی آن را تیز می کند و سپس اپیتلیوم را جابجا می کند.

کراتکتومی فوتورفراکسیو (PRK). این روش مشابه با روش فوق است مگر اینکه جراح کاملاً اپیتلیوم را برداشته، سپس از لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده کند. اپیتلیوم جایگزین نشده است، اما به طور طبیعی مطابق با شکل جدید قرنیه شما رشد خواهد کرد.

کاشت لنز

برخی از چشم پزشکان از روشی استفاده می کنند که در آن آنها لنز را از چشم برداشته و آن را با یک لنز مصنوعی جایگزین می کنند. به این لنز داخل چشمی گفته می شود.

انواع مختلفی از ایمپلنت های لنز برای تصحیح پیر چشمی در دسترس هستند. برخی لنزها به چشم شما اجازه می دهند چیزهایی را در نزدیکی و از راه دور مشاهده کند. برخی از موقعیت یا شکل درون چشم تغییر می کنند (لنزهای جادذب). اما کاشت لنز می تواند باعث کاهش کیفیت دید نزدیک شما شود و ممکن است شما همچنان به عینک خواندن نیاز داشته باشید.

عوارض جانبی احتمالی شامل تابش خیره کننده و تار شدن است. علاوه بر این، این عمل جراحی همان خطراتی را که همراه با جراحی آب مروارید مانند التهاب، عفونت، خونریزی و گلوکوم وجود دارد را، به همراه داشته باشد.

تزئینات قرنیه

برخی از افراد درمان موفقیت آمیز پیر چشمی را داشته اند که شامل قرار دادن یک حلقه پلاستیکی کوچک با دهانه مرکزی است. دهانه آن مانند دوربین سوراخ دار عمل می کند و به نور متمرکز اجازه می دهد تا بتوانید اشیاء نزدیک را ببینید.

اگر از نتایج روش تزریق قرنیه خود خوشتان نمی آید، جراح چشم شما می تواند حلقه ها را برداشته و شما را برای بررسی سایر گزینه های درمانی آزاد کند.

چگونه می توان از پیر چشمی جلوگیری کرد

هیچ روش اثبات شده ای برای جلوگیری از پیر چشمی وجود ندارد. کاهش تدریجی توانایی تمرکز روی اشیاء نزدیک همه را تحت تأثیر قرار می دهد. با این وجود، می توانید با این مراحل از بینایی خود محافظت کنید:

• معاینات منظم چشم را انجام دهید.
• بیماری های مزمن را کنترل کنید که می تواند به کاهش بینایی منچر شود، مانند دیابت یا فشار خون بالا.
• عینک آفتابی بزنید.
• هنگام مشارکت در فعالیتهایی که منجر به آسیب دیدگی چشم می شود، عینک محافظ بپوشید.
• غذاهای حاوی آنتی اکسیدان ها ، ویتامین A و بتاکاروتن رژیم غذایی سالم بخورید.
• مطمئن شوید که از عینک مناسب استفاده می کنید.
• هنگام مطالعه از نورپردازی خوبی استفاده کنید.

در مورد هرگونه تغییر در بینایی یا سلامت چشم با پزشک یا متخصص چشم خود صحبت کنید. بسیاری از بیماری ها و شرایط چشمی می توانند از مداخله و درمان زودهنگام بهره مند شوند.