دکتر سلامت

افزایش سن یکی از عوامل اصلی و مهم ایجاد افتادگی پلک یا پتوز محسوب می‌شود. با این حال، گاهی اوقات علائم و نشانه‌های این اختلال را در کودکان نیز مشاهده می‌کنیم. حتی در موارد نادر و استثنایی، ممکن است نوزادان با این مشکل به دنیا آمده باشند. این امر نشان می‌دهد که افتادگی پلک علاوه بر عوامل مرتبط با افزایش سن، ممکن است ناشی از سایر عوامل ذاتی یا مادرزادی نیز باشد که در برخی افراد، به ویژه کودکان و نوزادان، بروز و ظهور پیدا می‌کند.

هر آنچه که در مورد افتادگی پلک یا پتوز لازم است بدانید

وقتی به آیینه نگاه می کنید، آیا به حالت خواب آلود چشم ها توجه کرده اید؟ که شاید پلک بالای شما را کمی آویزان کرده یا حتی مردمک چشمانتان را پوشانده باشد و این پدیده به عنوان افتادگی پلک یا پتوز شناخته می شود که گاهی اوقات ممکن است باعث اختلال در بینایی نیز شود. این وضعیت می تواند به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، آسیب عصبی، بیماری های عضلانی و یا حتی افزایش سن ایجاد شود. در صورت مشاهده این علائم، توصیه می شود که هرچه سریع تر با پزشک متخصص مشورت کنید تا علت و درمان مناسب آن را تشخیص دهند.

یا حتی ممکن است مجبور شوید سرتان را به سمت عقب ببرید یا چانه تان را بلند کنید تا بهتر ببینید یا مجبور شوید ابروهایتان را بالا و قوس بدهید تا بتوانید پلکتان را بلند کنید که این کار باعث ایجاد چین وچروک در پیشانی می شود و با گذشت زمان آن ها همچنین بر سر و گردن شما نیز تاثیر گذار خواهد بود.

افتادگی پلک یا پتوز چیست؟

افتادگی پاتولوژیک پلک که همچنین پتوز نیز نامیده می شود، ممکن است به علت تروما، سن یا اختلالات مختلف پزشکی ایجاد شود و این اختلال زمانی که بر روی یک چشم تاثیر گذاشته باشد پتوز یک طرفه و زمانی که هر دو چشم را تحت تاثیر قرار داده باشد، پتوز دو طرفه نامیده خواهد شد.

این اتفاق ممکن است بیاید و برود یا دائمی باشد و یا به صورت مادر زادی و از بدو تولد ایجاد شده باشد یا ممکن است در طول زندگی ایجاد شده باشد که به پتوز اکتسابی معروف است و در بیشتر موارد این مشکل به طور طبیعی یا با مداخله پزشکی برطرف خواهد شد.

علت اصلی بیماری افتادگی پلک پتوز چیست؟

چه عواملی باعث ایجاد افتادگی پلک یا پتوز می شود؟

دلایل مختلفی از طبیعی گرفته تا شرایط پزشکی جدی تر باعث افتادگی پلک خواهد شد که پزشک می تواند برای تشخیص آن به شما کمک کند.

هر کسی ممکن است دچار این مشکل شود و هیچ تفاوتی بین مرد و زن یا قومیت های مختلف وجود ندارد اما همانطور که بخش سلامت نمناک توضیح داده است با این حال با روند طبیعی پیری در افراد مسن رایج تر است، چرا که ماهیچه لواتر وظیفه بلند کردن پلک را بر عهده دارد و با افزایش سن امکان کشیدگی این ماهیچه زیاد است و در نتیجه باعث افتادگی پلک خواهد شد.

البته به خاطر داشته باشید که افراد در هر سنی می توانند تحت تاثیر این شرایط قرار گیرند و در واقع حتی بعضی از نوزادان گاهی با این وضعیت متولد می شوند، اگر چه بسیار نادر است.

بعضی اوقات علت دقیق آن ناشناخته است، اما در برخی از موارد ممکن است به دلیل آسیب دیدگی یا حتی عصبی باشد.

کودکان:

شایع ترین علت ابتلا به پتوز مادر زادی رشد ناکافی ماهیچه های لواتر است و کودکانی که دچار پتوز می شوند، ممکن است از تنبلی چشم نیز رنج ببرند که این اختلال می تواند دید آن ها را محدود کند.

ژنتیک:

بعضی اوقات ما با پتوز متولد می شویم که حتی در دوران شیر خوارگی نیز قابل مشاهده است و پلک های افتاده نیز در خانواده شما نیز رایج است.

جراحی لیزیک یا آب مروارید:

پلک در طی این روش ها کشیده می شود و باعث افتادگی خواهد شد.عوامل احتمالی دیگر ابتلا به بیماری پلک های افتاده یا پتوز شامل موارد زیر است:

- سن

- لنزهای تماسی

- مالش بیش از حد چشم

- جراحی چشم

- سندروم هورنر

- بیماری گراویس

بررسی علل افتادگی پلک پتوز

چه عواملی احتمال افتادگی پلک را بیشتر خواهد کرد؟

همچنین برخی از شرایط پزشکی نیز احتمال افتادگی پلک را بیشتر خواهد کرد. اگر پلک های شما افتاده است، می تواند نشانه بیماری زمینه پزشکی باشد به خصوص اگر هر دو پلک را تحت تاثیر قرار داده باشد و اگر فقط یکی از پلک ها افتاده باشد احتمالا نتیجه آسیب دیدگی عصبی یا حتی گاهی اوقات جراحی های معمول لیزیک و آب مروارید می باشد ؛ در برخی موارد افتادگی پلک به دلیل شرایطی جدی تر مانند :

- یک سکته، تومور مغزی یا سرطان اعصاب یا ماهیچه ها رخ می دهد و برخی اختلالات عصبی نیز ممکن است منجر به پتوز شود.

- در برخی موارد افتادگی پلک ها به کم کاری غدد تیروئید مربوط می باشد.

- نوروپاتی دیابت:دیابت نوع یک و دو که به دلیل قند خون کنترل نشده است میتواند منجر به آسیب عصبی شود و در نهایت افتادگی پلک ها اتفاق می افتد.

- دیستروفی عضلانی:این ها بیماری های ارثی هستند که می توانند ماهیچه ها را تضعیف کنند و منجر به آسیب آن ها شوند که معمولا به دلیل کمبود پروتئین اتفاق می افتد که می تواند باعث افتادگی پلک ها شود.

چگونه افتادگی پلک تشخیص داده می شود:

پزشک شما احتمالا معاینات فیزیکی را انجام داده و از شما در مورد تاریخچه پزشکی تان سوال خواهد کرد که شما توضیح می دهید چه مدت زمانی و به چه میزان دچار این افتادگی شده اید و در این شرایط پزشک معالج شما تست هایی را برای یافتن علت انجام می دهد.

به احتمال زیاد معاینه لامپ اسلیت انجام می شود تا پزشکتان بتواند با کمک نور زیاد چشم شما را بررسی کند و در این حالت مردمک چشم ها ممکن است برای معاینه گشاد شود و اندکی احساس ناراحتی در چشم ها طبیعی است.

تست دیگری که می تواند برای تشخیص افتادگی پلک استفاده شود، تنسیلون نام دارد که در این تست دارویی به نام تنسیلون را به یکی از رگ های شما تزریق می کند و همچنین از شما می خواهد که چندین بار پاهایتان را جمع و باز کنید و یا بنشینید و پاشید و او نظارت می کند که قدرت عضلانی شما را بهبود بخشیده است یا خیر و با این کار اگر علت افتادگی پلک بیماری گراویس باشد ، پزشک آن را تشخیص می دهد.

معاینه فیزیکی و آزمایش خون :

بخش سلامت نمناک اشاره می کند که در جهت تشخیص ، پزشکان معاینه کامل جسمانی را انجام می دهند که در آن تاریخچه پزشکی و علائم مجدداً بررسی خواهند شد و آزمایش خون نیز انجام می شود که به شما در تعیین این که آیا افتادگی پلک در اثر یک بیماری ایمنی خودکار یا دیابت ایجاد شده است یا خیر، کمک خواهد کرد.

چگونگی تشخیص افتادگی پلک پتوز

اشعه ایکس :

بعضی اوقات ممکن است اشعه ایکس برای بررسی ناهنجاری های ساختاری اطراف چشم انجام شود و موثر نیز باشد.

افتادگی پلک چگونه درمان می شود؟

درمان افتادگی پلک به شدت آن بستگی دارد که اگر این وضعیت نتیجه بالا رفتن سن یا به صورت مادرزادی باشد، ممکن است درمانی برای آن وجود نداشته باشد و پزشک به شما توضیح می دهد که نیاز به درمان خاصی ندارید چرا که وضعیت معمولا خطری برای سلامتی شما ندارد.

اما ممکن است برای کاهش آن تمایل به جراحی پلاستیک داشته باشید و اما در صورتی که پزشک تشخیص دهد این افتادگی پلک به دلیل یک بیماری خاص است، احتمالاً تحت درمان قرار بگیرید و این درمان میزان افتادگی پلک ها را کاهش می دهد و از بیشتر شدن آن جلوگیری می کند.

حالا اگر افتادگی پلک مانع از بینایی شما شود نیاز به درمان صد در صد وجود دارد که در این شرایط پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند و عینک های مخصوصی هم وجود دارند که مانع از افتادن پلک می شوند و گزینه خوبی است و این روش درمان اغلب موقتی می باشد اما بسیار مفید است همچنین هنگامی که عمل جراحی توصیه نمی شود نیز می توان به جای آن از این عینک استفاده کرد.

جراحی:

پزشکتان ممکن است جراحی پتوز را توصیه کند که در این روش ماهیچه لواتور را سفت می کند و باعث می شود که پلک بالا برود و در وضعیت مورد نظر و اولیه خود قرار بگیرد و برای کودکان مبتلا به توصیه پزشکان گاهی اوقات عمل جراحی را توصیه می کنند تا از شروع تنبلی چشم پیشگیری شود .

با این وجود خطرات مرتبط با جراحی از جمله خشکی چشم ، خراشیده شدن قرنیه نیز وجود دارد.

استفاده از یک پایه:

یک گزینه غیر جراحی دیگر وجود دارد که به قاب عینک معروف هستند و پلک را بالاتر نگه می دارد این پایه ها پلک ها را در محل خود نگاه می دارد و مانع از افتادگی پلک خواهد شد.

سلامت نمناک توضیح داده است که این پایه ها به یک طرف قاب عینک متصل می شود اما در صورتی که روی فرم های فلزی نصب شوند بهترین کارآیی را دارند و اگر تمایل دارید می توانید از این پایه ها روی عینک خود استفاده کنید و با چشم پزشک و جراح پلاستیک در این باره مشورت نمایید.

آیا می توان از بروز پتوز یا افتادگی پلک پیشگیری کرد؟

هیچ راهی برای پیشگیری از این اتفاق وجود ندارد و تنها شناخت علائم و معاینات منظم به شما کمک می کند تا بتوانید این اختلال ر تا حد زیادی کنترل کنید و اگر متوجه افتادگی پلک در فرزندانتان شدید، فورا آن ها را نزد پزشک ببرید تا درمان شروع شود و از آن جا که ممکن است بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد، نباید آن را ساده بگیرید و با مراجعه فوری می توانید از بدتر شدن آن پیشگیری کنید.

ورزش برای افتادگی پلک پتوز

چشم انداز بلند مدت برای مبتلایان به پتوز چیست ؟

افتادگی پلک معمولاً برای سلامت شما نیست اما با این حال اگر بینایی شما را تحت تاثیر قرار داده است بهتر است تا هنگام درمان این وضعیت از رانندگی پرهیز کنید و اغلب اوقات این شرایط فقط به یک موضوع مربوط به زیبایی است و به ندرت می تواند نشانه ای از یک وضعیت خطرناک باشد ، پس بهتر است که حتماً ابتدا به پزشک مراجعه کنید.

تمریناتی موثر برای کاهش افتادگی پلک

با انجام تمرینات زیربه صورت مداوم می توانید به کاهش افتادگی پلک خود کمک کنید . در ادامه سلامت نمناک این تمرینات را آورده ایم ، توجه کنید که شما با انجام یک باره این تمرینات نمی توانید به نتیجه ایده ال دست یابید بلکه باید صبور باشید و با جدیت و اطمینان از بهبود تدریجی شرایط، تمرینات را دنبال کنید.

صاف بنشینید و چشم هایتان را ببندید و بدون حرکت دادن سر، اول به چپ و بعد به راست نگاه کنید.

در جلو آیینه بنشینید و انگشت اشاره خود را زیر دو ابرو بگذارید و آهسته ابرو را به سمت بالا و مخالف استخوان ابرو بکشید.سپس پلک بالا را پایین آورده و تا شمردن تا عدد 5 پلک خود را ببندید و سپس پلک خود را باز کرده و تا 6 بشمارید. 3-2 مرتبه این تمرین را تکرار کنید.

انگشتان خود را روی شقیقه ها بگذارید و چشم های خود را به سمت گوش ها بکشید و 10-5 بار سریعا چشم ها را باز و بسته کنید.

در یک جای راحت مانند جلوی آینه بنشینید و با چشم های باز به روبه رو نگاه کنید. ابروهایتان را بالا ببرید و چشم ها را نیمه باز کنید. با اندکی صبر و با در گیر کردن ماهیچه های پلک و زیر ابرو، پلک ها را بالا ببرید.در مرحله دوم این تمرین ، باید سفیدی چشم خود را بالای مردمک ببینید. این تمرین را 10 مرتبه انجام دهیدتا به یک عادت تبدیل شود.

صاف بنشینید وبا چشمان باز به روبه رو نگاه کنید سپس بدون اینکه سر خود را تکان دهید به بالا و پایین نگاه کنید.

همانند تمرین قبل، صاف بنشینید وبا چشمان باز به روبه رو نگاه کنید و بدون حرکت سر، به چپ و بعد به راست نگاه کنید.

دو انگشتتان را در دو طرف شقیقه ها بگذارید و کمی فشار وارد کنید و همزمان چشم ها را نیز باز و بسته کنید.10 مرتبه این کار را انجام دهید.