دکتر سلامت

خواب به عنوان بنیادی‌ترین و حیاتی‌ترین فرآیند برای ریکاوری و بازیابی بدن شناخته می‌شود. در طول خواب، تغییرات و تحولات شگفت‌انگیزی در بدن انسان رخ می‌دهد که اهمیت این پدیده را بیش از پیش آشکار می‌سازد. در این مرحله، بدن به بازسازی و بازیابی خود می‌پردازد و فرآیندهای مهمی همچون ترمیم بافت‌ها، تقویت سیستم ایمنی و تنظیم هورمون‌ها صورت می‌گیرد. بنابراین، خواب ضروری‌ترین و اساسی‌ترین روش برای استراحت و بازیابی بدن به شمار می‌آید.

توضیح وضعیت و تغییرات مهم بدن در طول خواب

تیم‌های تحقیقاتی متعدد همواره در حال بررسی و مطالعه بر روی اجزای مختلف بدن هستند تا اطلاعات دقیق و واقعی را در اختیار ما قرار دهند. در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک، تصمیم گرفتیم تا درباره تأثیر خواب بر بدن با شما گفتگو کنیم و بیان کنیم که خوابیدن چه اثراتی بر مغز و اعضای بدن می‌تواند داشته باشد که احتمالاً بسیاری از شما در مورد آن اطلاعی ندارید.

وقتی خوابیم، داخل بدن ما چه خبر است؟

زمانی که خواب هستید، بدن تان تحت تأثیر مجموعه ای از تغییرات قرار می‌ گیرد و این استراحت برای کل بدن اتفاق می‌ افتد و همه اعضای بدن در حالت آرامش می باشد. خوابیدن باعث می‌ شود که مغز و بدن سرعت آرام تری در کار کردن پیدا کنند و در واقع وارد فرآیند ریکاوری شده و عملکرد ذهنی و جسمی در روز بعد و در طولانی مدت بهتر خواهد بود.

اگر که شما خواب کافی نداشته باشید، فعالیت‌ های اصلی بدن در کوتاه مدت به هم می‌ ریزد. تفکر، تمرکز، سطح انرژی و روحیه دستخوش تغییر قرار می‌‌ گیرد و در نتیجه اگر به اندازه کافی بخوابید؛ یعنی 7 الی 9 ساعت در شب خواب کافی داشته باشید، همه چیز بهتر خواهد شد. چیزی که هنگام خواب اتفاق می افتد، در واقع مراحل مختلف خواب را شامل می شود که نشان دهنده پیچیدگی خواب و اهمیت آن برای سلامت کل بدن است.

هنگامی که می خوابیم چه اتفاقی برای بدن و ذهنمان می‌ افتد؟

هر بخش از بدن تغییراتی را در خواب تجربه می کند و هزاران نورون در مغز هنگام خواب را از حالت بیداری به مرحله خواب می‌ رساند و سیگنال‌ هایی را به کل بدن می‌ فرستند. نقش بیولوژیک خواب هنوز به طور کامل بررسی نشده است؛ اما محققان نشان داده‌اند که باعث می شود سیستم ایمنی و سیستم قلبی عروقی تغییراتی را داشته باشد و سوخت و ساز تنظیم گردد.

تنفس

تنفس در دوره non_REM به پایین ترین سرعت خودش می رسد و در دوره REM به حالت نامنظم و سریع نزدیک می شود.

ضربان قلب

ضربان قلب در کنار تنفس در مرحله یک؛ کمی آرام‌تر می شود و به پایین ترین سرعت خود در مرحله 3 می رسد. در دوره REM ضربان قلب شبیه به حالت بیداری می شود.

توده عضلانی

عضلات به صورت تدریجی در هر مرحله از خواب Non_REM آرام و ریلکس می‌ شوند و انرژی کلی بدن افت می کند. در مرحله REM اکثر عضلات فلج می شوند و در وضعیتی به نام آتونیا قرار می گیرند و عضلات چشم و تنفسی همچنان فعال باقی می مانند.

فعالیت مغز و ذهن

وقتی که امواج مغزی را در دوره خواب بررسی کرده اند، متوجه الگو های متفاوتی با بیداری شدند. در مراحل اولیه خواب، امواج مغزی سرعت شان کاهش پیدا می کند. در مرحله دوم و سوم فعالیت مغزی دچار تغییراتی خواهد شد. در مرحله REM خواب، انواع مختلف از امواج مغزی ایجاد می‌ شود و فعالیت مغز تغییراتی را خواهد داشت.

خواب و رویا

خواب و رویا در اکثر اوقات در مرحله REM اتفاق می‌ افتد اما می‌ تواند در هر مرحله دیگری از خواب هم رخ بدهد اما این اتفاق در مراحل مختلف، الگو های متفاوتی دارد.

سطوح هورمونی

میزان خواب و ساعت درونی بدن یا ریتم شبانه‌روزی نقش مهمی در تنظیم تولید هورمون های اصلی و مختلف دارد. به طور مثال ملاتونین هورمون ترشح شده در خواب بوده که تنظیم کننده خواب است و باعث بهبود وضعیت عضلانی و استخوانی می‌ شود و پاسخ به استرس را در بدن تنظیم می‌ کند. گرلین هم باعث تنظیم و کنترل اشتها می‌ شود. در مراحل مختلف خواب، هورمون ها نوساناتی پیدا می‌ کنند که بر روی کیفیت خواب در طول روز اثر می گذارند.